کلمه استنباط در زبان فارسی به معنای استنتاج کردن است و به فرآیند استخراج نتیجه یا اطلاعات از دادهها، شواهد یا اصول موجود اشاره دارد. این واژه به ویژه در زمینههای علمی، منطقی و فلسفی کاربرد دارد.
معانی و مفاهیم:
استنتاج: استنباط به معنای نتیجهگیری از اطلاعات یا شواهد موجود است. این فرآیند میتواند شامل تحلیل دادهها، بررسی شواهد و استفاده از منطق باشد.
فهم و درک: این واژه همچنین به معنای درک و فهم عمیق از یک موضوع یا وضعیت خاص است که بر اساس شواهد و دادهها به دست میآید.
کاربردها:
علم و تحقیق: در زمینههای علمی و تحقیقاتی، استنباط به معنای استخراج نتایج از دادههای جمعآوری شده است.
منطق و فلسفه: در مباحث منطقی و فلسفی، این اصطلاح به معنای نتیجهگیری منطقی از مقدمات است.
تحلیل دادهها: در تحلیل دادهها و آمار، استنباط به معنای استخراج اطلاعات از مجموعه دادهها و شواهد است.
معادلات و مترادفها:
مترادفها: استنتاج، نتیجهگیری، برداشت، درک.
معادلها در زبانهای دیگر: در انگلیسی: inference یا deduction.
«پس آنچه دربارهٔ آن گفتند ما گفتیم و آنچه به آن نزدیک کردند، پس در فروع داراییها برای عقل وارد نیست». حکمت او محدود به آنچه در قرآن و حدیث و کلام دوازده امام آمدهاست، تنها بر عقل به عنوان قدرت استنباط از آیات و روایات تکیه دارد.
در دو دههی اخیر استفاده از یادگیری ماشین برای استنباط شبکههای زیستی مورد استقبال قرار گرفت. در ادامه به برخی از روشهای شناختهشده در این حوزه پرداخته خواهد شد.
در کتیبه بنای عمارت نظمیه، تاریخ ساخت ۱۲۲۷ قمری و در کتیبه راهروی ارگ حکومتی تاریخ اتمام بنا سال ۱۲۲۸ قمری ذکر شده بود (این دو بنا در سال ۱۳۰۸ خورشیدی تخریب شد). از نوشتههای تاریخی چنین استنباط میگردد که ساخت شهر میان سالهای ۱۲۲۷ تا ۱۲۳۱ قمری بوده است.
عدهای نیز به این دلیل که سابقاً این سرزمین مملو از گوزن بوده و مازن نیز به معنای گوزن بوده و از طرفی دران را نیز به معنای درندگان میباشد اینطور استنباط کردهاند که دران به معنای درنده کنایه از ببر مازندران است و چون این سرزمین در گذشته مملو گوزن و ببر بوده مردم آن سرزمین را به این نام خواندند.
سُهرَوَردی، در ضمن تحصیل، چنین استنباط کرد که موجودات دنیا از نور، به وجود آمده، و انوار، به یکدیگر میتابند و آن تابش متقابل را اشراق خواند و به همین جهت لقب شیخ الاشراق را یافت.