علم اختیار، شاخهای از دانش است که به بررسی احکام و ویژگیهای زمانهای مختلف میپردازد. این علم بهطور تخصصی به مطالعه زمانهایی اختصاص دارد که انجام کارها در آنها میتواند پیامدهای خیر یا شر به همراه داشته باشد. در این حوزه، سه دستهبندی اصلی زمانی مورد بررسی قرار میگیرد: اوقاتی که باید از آغاز فعالیتها در آنها پرهیز کرد، زمانهایی که انجام کار در آنها مناسب و سودمند است، و اوقاتی که انجام فعالیت در آنها حالتی بینابین دارد. مبانی این علم بر پایه موقعیتهای نجومی و تأثیرات کیهانی استوار شده است. اساس کار مبتنی بر موقعیت خورشید در بروج دوازدهگانه و همچنین جایگاه ماه در منازل قمری میباشد. این روابط نجومی و زوایای تشکیلشده بین اجرام آسمانی، مبنای تحلیل و ارزیابی زمانهای مناسب برای فعالیتهای مختلف انسانی قرار میگیرد.
اختیارات
لغت نامه دهخدا
اختیارات. [اِ ] ( ع اِ ) ( علم... ) مؤلف کشف الظنون آرد: فهو علم باحث عن احکام کل وقت و زمان من الخیر والشر و اوقات یجب الاحتراز فیها عن ابتداءالامور و اوقات یستحب فیها مباشرةالامور و اوقات یکون مباشرةالامور فیها بین بین ثم کل وقت له نسبة خاصة ببعض الامور بالخیریة و ببعضها بالشریة و ذلک بحسب کون الشمس فی البروج والقمر فی المنازل و الاوضاع الواقعة بینهما من المقابلة و التربیع والتسدیس و غیر ذلک حتی یمکن بسبب ضبط هذه الاحوال اختیار وقت لکل امر من الامور التی تقصدها کالسفر و البناء و قطع الثوب الی غیر ذلک من الامور و نفع هذاالعلم بین لایخفی علی احد انتهی ما ذکر المولی ابوالخیرفی مفتاح السعادة. و فیه کتب کثیرة منها کتب بطلمیوس و والیس المصری و دروینوس الاسکندرانی و کتاب ابی معشر البلخی و کتاب عمربن فرحان الطبری و کتاب احمدبن عبدالجلیل السنجری و کتاب محمدبن ایوب الطبری و کتاب یعقوب بن علی القصرانی رتب علی مقالتین و عشرین بابا و کتاب کوشیاربن لبان الجیلی و کتاب سهل بن نصر و کتاب کنکه الهندی و کتاب ابن علی الخیاط و کتاب الفضل بن بشر و کتاب احمدبن یوسف و کتاب الفضل ابن سهل و کتاب نوفل الحمصی و کتاب ابی سهل ماجور و اخویه و کتاب علی بن احمد الهمدانی و کتاب الحسن بن الخطیب و کتاب ابی الغنائم بن هلال و کتاب هبةاﷲبن شمعون و کتاب ابی نصربن علی القمی و کتاب ابی نصر القبیصی و کتاب ابی الحسن بن علی بن نصر و اختیارات الکاشفی للفارسی علی مقدمة و مقالتین و خاتمة والاختیارات العلائیة المسماة باحکام العلائیة فی الاعلام السماویه و قد سبق و اختیارات ابی الشکر یحیی بن محمد المغربی و غیر ذلک. ( کشف الظنون ).
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
جمع: اختیار. ۱ - اختیارها ۲ - علمی است که از احکام هر وقت و زمان از خیر و شر و اوقاتی که در آنها باید از شروع بکاری پرهیز کرد و اوقاتی که در آنها میتوان بکاری پرداخت و اوقاتی که انجام دادن کاری در آنها بین بین است بحث میکند و این امور بعلت بودن شمس است در برجها و قمر در منازل خود و اوضاع واقع بین آنها دو از مقابله و تربیع و تسدیس و غیره.
دانشنامه آزاد فارسی
یکی از مباحث اصلی احکام نجوم. احکامیان مسلمان، براساس آن و با توجه به منازل قمر، ساعت مساعد برای کارهایی مثل ازدواج، معامله و نظایر آن را تعیین می کردند. نیز ← احکام_نجوم
جمله سازی با اختیارات
کاتو دو مرتبه سعی کرد که با استفاده از فیلیباستر از اعطای اختیارات بیشتر به ژولیوس سزار جلوگیری کند.
آن را که نفوذ و اقتدارات بود در دست تمام اختیارات بود
که گیهان بان زمام اختیارات مفوَِّضکرد بر شهزاده ارغون