ابراهیم (ع) در عهد عتیق، به عنوان نیای بزرگ و سرسلسله امت یهود شناخته می‌شود. او در ابتدا با نام اَبرام شناخته می‌شد. خداوند به او وعده داد که سرزمین کنعان را برای نسل و امت او فراهم خواهد کرد و او را ابراهیم نامید. ایمان او با فرمان قربانی کردن پسرش اسحاق آزمایش شد، که بعدها این فرمان لغو گردید. ابراهیم که تا سن ۷۶ سالگی فرزندی نداشت، پس از آن از هاجر، کنیز همسرش، پسری به نام اسماعیل به دنیا آورد. در سن ۱۰۰ سالگی، همسرش ساره، اسحاق را به دنیا آورد. وعده خداوند به ایشان مبنی بر اینکه نسل او امتی خواهد شد و کنعان سرزمین آن‌ها خواهد بود، زمانی محقق شد که نسل یعقوب، نوادگان ایشان، به هدایت موسی از مصر به کنعان هجرت کردند. ابراهیم در اور، واقع در بین‌النهرین، به دنیا آمد و با پدرش تارَح یا تارُخ، همسرش سارا و برادرزاده‌اش لوط به حرّان در شمال بین‌النهرین و سپس به کنعان، سرزمین موعود خداوند، سفر کرد. پس از سفر به مصر، در بیت ئیل از لوط جدا شد و در حِبرون، که بخشی از فلسطین قدیم است، سکونت گزید. او در سن ۱۷۵ سالگی درگذشت و اسحاق و اسماعیل او را در مغارۀ مَکفِیلَه در حبرون به خاک سپردند.
ابراهیم
لغت نامه دهخدا
ابراهیم. [ اِ] ( اِخ ) ناحیه ای است در کانادا که سپاه انگلیس و فرانسه بدانجا جنگ کردند.
ابراهیم. [ اِ ] ( اِخ ) کوهی است در کرمان زمین که آنرا کوه ابراهیم نامند. ( مؤیدالفضلا ).
ابراهیم. [ اِ ]( اِخ ) نام سوره چهاردهمین از قرآن کریم، پس از رعدو پیش از حجر و آن مکیه است، دارای پنجاه ودو آیت.
ابراهیم. [ اِ ] ( اِخ ) نام یکی از مجلِّدین مشهور. ( ابن الندیم ).
ابراهیم. [ اِ ] ( اِخ ) ( نهر... ) نام رودی به شام در جنوب غربی طرابلس الشام و مصب آن بحر ابیض است و بطول 25 هزارگز.
ابراهیم. [ اِ ] ( اِخ ) ابواسحاق بن لنگک. او نیز مانند پدر به عربی شعر می گفته است.
ابراهیم. [ اِ ] ( اِخ ) ابورافع. از صحابه رسول صلوات اﷲعلیه. رجوع به ابورافع شود.
ابراهیم. [ اِ ] ( اِخ ) ( مولی السید... ) پدر او یکی از بزرگان اولیاء و اصلاً ایرانی بود و بقریه ای نزدیک اماسیه انتقال کرده بود. سلطان بایزید دوم در جوانی خویش بصحبت او نائل شد و از او کرامات دید. ابراهیم ابتدا در زاویه و خانقاه پدر خویش پرورش یافت و سپس برای تحصیل علم به بروسه رفت و از شیخ سنان الدین و حسن سامیسونی و خواجه زاده علم آموخت و از آن پس محمدپاشای قره مانی وزیر، او را بتربیت فرزندان خویش گماشت و بعد از آن سلطان محمدخان او را بتعلیم پسر سلطان بایزید مأمور کرد، و در مرزیفون و قره حصار و بعض بلاد دیگر و نیز در مدرسه اماسیه سلطان بایزید بتدریس مشغول شد و در آخر متولی قضای آماسیه گشت و به پیری از تدریس و قضا دست کشید و سلطان سلیم در جوار ابوایوب انصاری خانه ای خریده به او اهدا کرد و در 935 هَ.ق. در حالی که متجاوز از نود سال داشت برحمت حق پیوست. او مردی عالم و زاهد و بحلم و حسن اخلاق متصف بوده است. گویند هیچکس او را خفته نیافت. دائم بر دو زانو می نشست و در همان حال بخواب می شد و هیچگاه کار به کسی نفرمود و بتن خویش کار خود میکرد و تا آخر زن اختیار نکرد و همه عمر را بعلم و عبادت گذرانید.
فرهنگ اسم ها
معنی: پدر مهربان، نام یکی از پیامبران الهی، نام چهاردهمین سوره قرآن مجید، پدر عالی، ( اَعلام ) ) سوره ی چهاردهم از قرآن کریم دارای پنجاه و دو آیه، ) ابراهیم: از پیامبران بنی اسراییل، ملقب به خلیل الله، پدر اسحاق و اسماعیل، که گفته می شود معاصر همورابی بوده است و عرب ها و یهودیان خود را از تبار او می دانند، بنای کعبه منسوب به اوست، ) ابراهیم: [قرن اول هجری] نام فرزند پیامبر اسلام ( ص ) که در کودکی وفات یافت، ) ابراهیم: شاه عثمانی [، قمری]، که جنگی طولانی با ونیز آغاز کرد، سرانجام خلع و کشته شد، ) ابراهیم ابن ادهم: ( = ابراهیم ادهم ) [قرن هجری] عارف و زاهد ایرانی، از پیشگامان و بزرگان نهضت تصوف، که گفته می شود از شاهزادگان بلخ بود، ) ابراهیم ابن اغلب: بنیانگذار و نخستین امیر [، قمری] سلسله ی بنو اغلب، ) ابراهیم ابن منصور نیشابوری: [اوایل قرن هجری] نویسنده ی ایرانی، مؤلف کتاب قصص الانبیا، در سرگذشت پیامبران، ) ابراهیم ابن ولید: سیزدهمین خلیفه ی اموی [، ) ابراهیم تیموری: [، قمری] شاهزاده ی گورکانی، پسر شاهرخ، حاکم بلخ و تخارستان، ) ابراهیم شاه قاجار: [قرن هجری] شاهزاده ی سلسله ی افشاریه، برادرزاده ی نادرشاه و از مدعیان سلطنت، که بر ضدّ برادرش عادل شاه در اصفهان قیام کرد و او را مغلوب و متواری کرد و خود به سلطنت نشست، ) ابراهیم صفوی: ( = سلطان ابراهیم میرزا ) [، قمری] شاهزاده ی صفوی، نوه ی شاه اسماعیل اول، شاعر، خوشنویس، هنردوست و گرد آورنده ی اثرهای هنری، گفته می شود کتابخانه اش شامل جلد کتاب بوده است، ) ابراهیم غزنوی: دهمین شاه [، قمری] سلسله ی غزنویان پسر سلطان محمود، [این نام در اصل «ا ب ر ا م» به معنی «کسی که پدرش والامقام است» بوده و بعدها «ابراهام» به معنی «پدر حمایت بسیار» شده است و در قرآن بار به صورت «ابراهیم» آمده است، ( برهان قاطع به اهتمام دکتر معین، ص پاورقی نام ابرهام ) ]، ( در اعلام ) یکی از پیامبران اولوالعزم و نام فرزند حضرت محمد ( ص ) که در کودکی وفات یافت، پدر جماعت بسیار یا پدر عالی مقام، نام یکی از پیامبران بزرگ ملقب به خلیل الله، نام سوره ای در قرآن کریم، نام پسران
دانشنامه آزاد فارسی
در عهد عتیق. نیای بزرگ و سرسلسلۀ امت یهود. ابتدا اَبرام خوانده می شد. خدا به او وعده داد که برای ذریه (وارثان) و امتش سرزمین کنعان (فلسطین قدیم) را فراهم آورد؛ او را ابراهیم (پدر امت های بسیار) نامید و با فرمان قربانی کردن پسرش اسحاق، که بعد آن را فسخ کرد، ایمان او را سنجید. ابراهیم، که تا ۷۶ سالگی فرزندی نداشت، پس از آن از هاجر، کنیز همسرش، صاحب پسری به نام اسماعیل شد. ۱۰۰ ساله بود که همسرش ساره، اسحاق را به دنیا آورد. وعدۀ خداوند به ابراهیم، که ذریه اش امتی خواهد شد و کنعان سرزمین شان، زمانی تحقق یافت که ذریۀ یعقوب، از نوادگان ابراهیم، به هدایت موسی از مصر به کنعان هجرت کردند. ابراهیم، در اور، واقع در بین النهرین، به دنیا آمد. با پدرش تارَح یا تارُخ(یا عمویش آذر)، همسرش سارا، و برادرزاده اش لوط به حرّان، در شمال بین النهرین، و سپس به کنعان، ارض موعود خداوند، رفت. درپی سفر به مصر، در بیت ئیل، از لوط جدا شد و در حِبرون، که بخشی از فلسطین قدیم است، سکنا گزید. در ۱۷۵ سالگی درگذشت و اسحاق و اسماعیل در مغارۀ مَکفِیلَه در حبرون (الخلیل امروزی) به خاکش سپردند. ابراهیم، که در کتاب مقدس «دوست خدا» (خلیل الله) خوانده شده نه تنها نیای روحانی یهودیان و مسیحیان است، بلکه «پیامبری» است که وحی الهی به او نازل می شد.
در قرآن. دومین پیامبر اولوالعزم و جدّ بزرگ عرب به واسطۀ پسرش اسماعیل (ع) و نیز جدّ بنی اسرائیل از طریق پسر دیگرش اسحاق (ع) است. پیامبران ادیان ابراهیمی یا توحیدی (اسلام، مسیحیت، یهودیت) فرزندان، پیروان و معتقدان ابراهیم (ع) محسوب می شوند و به او منسوب اند. او پیام آور توحید و، در عرف اسلام، به بت شکن نیز معروف است (انبیاء ۶۳). در ۲۵ سورۀ قرآن، ۶۹ بار، به ابراهیم (ع) و رفتار و گفتار او اشاره شده است؛ هم چنین سورۀ چهاردهم قرآن به نام او است (← ابراهیم،_سوره). بیشتر محققان، شوش یا سرزمین بابِل و حرّان را زادگاه ابراهیم (ع) می دانند. بسیاری از انبیای بزرگ الهی ازجمله اسحاق، اسماعیل، یعقوب، داوود، سلیمان، یوسف، موسی، هارون، زکریا، یحیی، عیسی و حضرت محمد و چند تن دیگر از ذریۀ او هستند. قرآن به ارتباط عمیق معنوی پیامبر اسلام (ص) با ابراهیم تصریح کرده است. (آل عمران، ۶۸؛ حج ۷۸). خداوند او را با کلماتی (بقره، ۱۲۴) و نیز رؤیای صادقه ای که به قربانی کردن فرزندش فرمان می داد، آزموده است و «ملة» (کیش و آیین) او بارها حنیف نامیده شده است (بقره، ۱۳۵). در قرآن به دو حادثۀ مهم زندگی او اشاره شده است؛ نخستین این که نمرود، که همواره با او در ستیز بوده است، سرانجام او را به آتش می اندازد اما آتش او به فرمان خدا «بَرد و سَلام»، می شود. دوم رؤیای صادقه ای است که به او از خداوند فرمان می رسد که باید فرزندش را در راه خدا قربانی کند. او و پسرش به فرمان الهی سر می نهند، ولی اندکی قبل از قربانی شدن فرزند، خداوند از او فدیه ای می پذیرد و فرزندش را نجات می دهد و ابراهیم از این امتحان سربلند بیرون می آید (صافات، ۱۰۱ ـ ۱۰۷). قرآن نام اسماعیل را در این ماجرا ذکر نکرده امّا چون بشارت به تولد اسحاق (صافات، ۱۱۲) را بعد از ماجرای قربانی ذکر کرده است، اغلب مفسرین نتیجه گرفته اند فرزندی که ابراهیم او را به قربانگاه برد اسماعیل بوده است هرچند اندکی، از قبیل طبری و ابن عربی، او را اسحاق دانسته اند. بنابر بیشتر روایات خانۀ کعبه را حضرت آدم (ع) بنا نهاد و در طوفان نوح (ع) ویران شد و ابراهیم (ع) به راهنمایی و امر پروردگار و یاری اسماعیل کعبه را دوباره ساخت. دربارۀ مقام ابراهیم کنار کعبه نیز روایات گوناگون است. در پاره ای از روایات، طول عمر ابراهیم (ع) را از ۱۷۵ تا ۲۰۰ سال ذکر کرده اند. مدفن او در شهر الخلیل (در کرانۀ غربی رود اردن) است. تاریخ ولادت و وفات و اصولاً تاریخ دوره ای که حضرت ابراهیم (ع) در آن می زیست بدرستی روشن نیست. عموماً آن را حدود ۲۰۰۰ تا ۱۸۰۰پ م می دانند.
جملاتی از کلمه ابراهیم
یوسف بن یعقوب بن اسحاق بن ابراهیم.
چون ز هاجر گشت نومید آن پلید سوی ابراهیم از غفلت دوید
ابراهیم نصیر در ۲۲ نوامبر ۲۰۰۸، در سن ۸۲ سالگی در سنگاپور درگذشت.
