این کلمه دارای معانی متنوع و کاربردهای مختلفی است که در زمینه‌های فرهنگی، ادبی، زبان‌شناسی و هنری به کار می‌رود:
ظرف دراز و بزرگ: در بسیاری از زبان‌های ایرانی، ديس به نوعی ظرف بزرگ و نسبتاً مسطح اشاره دارد که برای پذیرایی و سرو غذاهای مختلف به کار می‌رود. این ظرف از جنس مس، برنج، سفال یا حتی امروزه از فلزات دیگر ساخته می‌شود و به دلیل شکل بزرگ و درازش، برای غذاهای دسته‌جمعی و مجالس استفاده می‌شود.
شبیه یا نظیر: در معنای دیگر، ديس می‌تواند به معنای شبیه یا نظیر باشد و به عنوان پسوندی در ترکیب با کلمات دیگر برای بیان شباهت، شایستگی یا لیاقت به کار رود. این نوع استفاده نشان‌دهنده انعطاف‌پذیری این واژه در ساخت کلمات مرکب و تولید معانی جدید است.
رنگ و لون: در برخی موارد، ديس به معنای رنگ یا لون نیز به کار می‌رود. این کاربرد معمولاً در متون ادبی یا اصطلاحات خاص دیده می‌شود که در آن ديس به رنگ یا ظاهر چیزی اشاره دارد.