واژه دیوث به معنای قواد و دیبوب است و به فردی اطلاق میشود که مردان را به همسر خود راه میدهد و نسبت به او حسادت و غیرت ندارد. این اصطلاح از زبان سریانی نشأت گرفته و به عربی معرب شده است. به عبارت دیگر، دیوث به کسی گفته میشود که در مورد همسرش غیرت ندارد. در منابع دیگر، او به عنوان مردی بیغیرت و بیحمیت معرفی شده است. در قاموس فیروزآبادی نیز به عنوان قواد ذکر شده است. برخی منابع اشاره کردهاند که این واژه در اصل به معنای کسی است که همسرش را به دیگران میدهد و به عنوان فردی بیرشک و بیعار توصیف شده است. به گفته جوالیقی، این کلمه ممکن است ریشه عبری یا سریانی داشته باشد. دیگر معانی مرتبط شامل زن جلب، قرمساق و جاکش است. در نهایت، دیوث به عنوان قواد بر عیال و اهل خود نیز شناخته میشود و به فردی که خودبین و بیعار است، اطلاق میشود.
دیّوث
لغت نامه دهخدا
چون سبب کردی کشیدی سوی خویش
مثل آن را پس تو دیوثی ز پیش.مولوی.هرکسی که... یکی از زنان مصطفی ( ص ) یا دیگر انبیاء راتهمت نهد ملحد و کافر و ملعون باشد... از بهر آنکه رسول ( ص ) را دیوث گفته باشد. ( النقض ص 83 ).
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
فرهنگ فارسی
( صفت ) مرد بی غیرت درباره زن خویش بیرشک.
جملاتی از کلمه دیّوث
و روی انّ اللَّه تعالی بنی جنة الفردوس بیده ثم قال و عزّتی و جلالی لا یدخلها مدمن خمر و لا دیّوث