در حوزه جنگلداری و بومشناسی، مفهوم رده تاج (Crown Class) به طبقهبندی درختان بر اساس وضعیت رشد تاج آنها نسبت به تاج درختان مجاور اشاره دارد. این طبقهبندی، که اغلب در ارزیابی وضعیت سلامت، رقابت و پتانسیل رشد درختان مورد استفاده قرار میگیرد، بر دو عامل اساسی استوار است: نحوه رویش تاج درخت مورد نظر و موقعیت فضایی آن در مقایسه با تاج درختان همسایه. در واقع، رده تاج نشاندهنده میزان نوری است که تاج درخت به طور مستقیم دریافت میکند و این خود تابعی از تراکم و ساختار کلی جنگل است.
این طبقهبندی به طور معمول درختان را به چندین دسته تقسیم میکند. درختان در بالاترین رده، اغلب درختان پیشرو یا درختان غالب نامیده میشوند که تاج آنها کاملاً در بالای پوشش تاج درختان اطراف قرار گرفته و نور کافی را دریافت میکنند. در مقابل، درختان در ردههای پایینتر، مانند درختان وابسته یا درختان زیرتاجی، تاجهایی دارند که بخشی یا تماماً در سایه تاج درختان بلندتر قرار گرفته و از نور کمتری بهرهمند میشوند. این تمایز در میزان دسترسی به نور خورشید، مستقیماً بر فتوسنتز، نرخ رشد، و در نهایت بقای درخت تأثیر میگذارد.
درک و اعمال طبقهبندی رده تاج برای مدیریت پایدار جنگلها حیاتی است. جنگلبانان با استفاده از این روش میتوانند تراکم درختان را ارزیابی کرده، مناطق مستعد برای رقابت شدید بر سر منابع (به ویژه نور) را شناسایی کنند و در صورت نیاز، با انجام عملیات تنک یا هرس، شرایط رشد بهینهتری را برای درختان ارزشمند فراهم آورند. این طبقهبندی نه تنها به ارزیابی وضعیت فعلی جنگل کمک میکند، بلکه پیشبینیهایی را در مورد دینامیک آینده رشد و ترکیب گونهای جنگل نیز امکانپذیر میسازد.