ایل بهارلو که گاهی «باهارلو»، «بهارلی» یا «بهارلوها» هم گفته می‌شود، یکی از اقوام ترک‌زبان ایران است که پراکندگی جغرافیایی و تاریخچه پیچیده‌ای دارد. بهارلوها یک ایل ترک‌زبان هستند که در نقاط مختلف ایران زندگی می‌کنند، به‌ویژه در استان‌های فارس، کرمان، خراسان، آذربایجان و همدان. آن‌ها یکی از طوایف ایل خمسه در استان فارس هستند. در متون تاریخی گاهی گفته شده که بهارلوها شاخه‌ای از طایفه شاملو بوده‌اند. در فارس، بعضی از بهارلوها به دلیل ارتباطات تاریخی با اعراب یا برخی ویژگی‌های فرهنگی گاهی «عرب» تلقی شده‌اند، اما این صفت الزاماً نمایانگر تبار عربی آن‌ها نیست.
پیشینه تاریخی و نقش سیاسی
بهارلوها در دوره‌های صفوی و دوره قزلباش اهمیت زیادی داشتند و جزو نجبا و اشراف شمرده می‌شدند. گفته شده که آن‌ها یکی از هفت ایل معتبر سپاهیان قزلباش بوده‌اند که از طوایف تشکیل‌دهنده قراقویونلو ترکیب شده بودند. طبق منابع، بهارلوها همراه با طوایف دیگر مثل بارانلو، سعدلو، بایراملو و آلپاووت، بخش مهمی از اتحادیه ترکمانان قراقویونلو را می‌ساختند.
تاریخچه ایلات و عشایر عرب خمسه فارس
در دوران درگیری‌های قراقویونلو و آق‌قویونلو، بخش‌هایی از بهارلوها به مناطق مختلف مهاجرت کردند. برخی از آن‌ها در خراسان ساکن شدند و به «مشهدلو» معروف شدند. برخی روایت‌ها می‌گویند بخش از ایل بهارلو در هند نیز حضور داشته‌اند و در تأسیس سلسله‌هایی در منطقه دکن نقش داشته‌اند.
پراکندگی جغرافیایی و زبان
مرکز تمرکز فعلی بهارلوها استان فارس است، خصوصاً در شهرستان داراب و نواحی مجاور آن. به‌علاوه، گروه‌هایی از آن‌ها در همدان، اصفهان، خوزستان، کرمان و مناطقی از خراسان دیده می‌شوند. زبان غالب آن‌ها ترکی آذربایجانی (شاخه جنوبی) است. در برخی متون گفته شده که زبانشان با ترکی دیگر اقوام ترک منطقه همخوانی دارد.
ساختار طوایف و تقسیم درونی
طبق لغت‌نامه دهخدا، ایل بهارلو به تیره‌های متعددی تقسیم می‌شود از جمله: ابراهیم‌خانی، احمدلو، اسماعیل‌خانی، بوربور، بکله، چام، بزرگی، جرگه، جوقه، حاجی‌ترلو، حیدرلو، رسول‌خانی، صفی‌خانی، عیسی‌بیگ‌لو، کریم‌لو، کلاه‌پوستی، مشهدلو و ناصربیگ‌لو. منابع محلی نیز فهرستی از طوایف مانند «خرسلو، سلیمانی، حاج تارلو، کاید، تلکه، نظر بیگلو» را ذکر می‌کنند.
ملاحظات انتقادی و نامشخصی‌ها
برخی از محققان (مثل مالکملم و هوتم شیندلر) معتقدند که بهارلوها از شام (سوریه) به ایران آورده شده‌اند به دستور تیمور، اما اسناد قاطعی برای تأیید این فرضیه وجود ندارد. در هویت و نام گذاری آن‌ها سردرگمی‌هایی نیز دیده شده است: برخی منابع بهارلو را با بارانلو یا روملو یکی دانسته‌اند، یا آن را اشتباهی از بارانلو ذکر کرده‌اند. با گذشت زمان، بسیاری از بهارلوها به شهرنشینی روی آورده‌اند و سبک زندگی ایلی ـ عشایری آن‌ها کاهش یافته است.