این واژه که به آن اسپری نیز گفته میشود، دستگاهی است که برای پخش کردن مایعات در قالب ذرات بسیار ریز یا قطرات کوچک طراحی شده است. این فرآیند که افشاندن نام دارد، از طریق فشار هوا یا نیروی مکانیکی حاصل میشود و امکان توزیع یکنواخت و کنترلشده مایع را بر روی سطوح یا در فضا فراهم میکند. کاربرد افشانهها بسیار گسترده است و از مصارف روزمره خانگی تا فرآیندهای صنعتی پیچیده را در بر میگیرد.
در مصارف خانگی، غالباً برای محصولاتی مانند خوشبوکنندههای هوا، مواد شوینده، حشرهکشها، و محصولات آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرند. در این موارد، افشانه با ایجاد یک لایه نازک و یکنواخت از مایع، کارایی محصول را افزایش داده و از هدر رفتن آن جلوگیری میکند. همچنین، در صنایع مختلفی چون خودروسازی (برای رنگآمیزی)، کشاورزی (برای سمپاشی)، و داروسازی (برای تحویل دارو به صورت استنشاقی)، افشانهها نقشی حیاتی ایفا میکنند.
مکانیزم عمل آن معمولاً بر اساس ایجاد فشار در داخل مخزن مایع و سپس عبور دادن آن از یک نازل باریک است. این نازل با شکاندن جریان مایع به قطرات بسیار کوچک، عمل افشاندن را انجام میدهد. برخی افشانهها با استفاده از نیروی فنر یا پمپ دستی کار میکنند، در حالی که انواع پیشرفتهتر از هوای فشرده یا موتورهای الکتریکی بهره میبرند تا قدرت و دقت افشاندن را به حداکثر برسانند. انتخاب نوع آن به ویسکوزیته مایع، میزان فشار مورد نیاز، و دقت پاشش بستگی دارد.