دانشنامه اسلامی
از قبیله صنهاجه و خود از مردم المریه بود. پدر وی اهل طنجه بود و گفته اند که او را از آن روی «عریف » نامیده اند که در آن جا رئیس پاسبانان شب (صاحب حرس اللیل ) بوده است . ابن عریف را پدرش در آغاز نوجوانی به سبب تنگی معیشت نزد جولایی به شاگردی گماشت ، اما او از هر کاری جز قرائت قرآن و مطالعه کتاب بیزار بود، سرانجام پدرش ناچار با اشتغال او به کسب علم موافقت کرد. ابن عریف در المریه به آموزش قرآن و فقه و حدیث پرداخت ، سپس به تحقیق در وجوه قرائات و جمع روایات همت گماشت و در علوم ادبی از کتاب الفصوص فی اللغات و الاخبار تألیف صاعدبن حسن ربعی بهره ور شد
اساتید
وی از ابوخالد یزید و جمعی از محدثان معروف زمان خود حدیث شنیده و روایت کرده است . و با کسانی چون ابوعلی ابن سُکَّره صدفی ، ابوالحسن بَرجی ، محمد بن حسن لَمغانی ، ابوبکر عبدالباقی بن محمد بن بُریال ، محمد بن یحیی بن فَرّاء و ابوعمر احمد بن مروان بن یمْنالش زاهد مصاحبت داشته است . گفته اند که از دست ابوبکر عبدالباقی بن محمد حِجاری آخرین مصاحب ابوعمر طَلَمَنکی خرقه پوشیده است .
طریقه ابن عریف
جزئیات طریقه صوفیانه ابن عریف دقیقاً بر ما روشن نیست . همین قدر می دانیم که شهر المریه در آن هنگام از مراکز مهم تصوف در اندلس بوده و آراء عرفانی مکتب ابن مَسرّه (ه م ) طی دو قرن در جنوب اسپانیا رواج تمام یافته بود. بنابراین احتمالاً او از مکتب ابن مسره متأثر بوده و به گفته پالنثیا از کتاب محاسن المجالس تألیف ابن عریف چنین برمی آید که طریقت شاذلیه با افکار وی بی ارتباط نبوده است . در میان پیروان او می توان از کسانی همچون ابوبکر بن رزق و ابومحمد ابن دی النون و ابوالعباس اَنْدَرَشی نام برد که از دست او خرقه پوشیده اند و ابوعبدالله غزّال که شیخ محیی الدین ابن عربی بود و ابوالربیع کفیف مارقی از مریدان او بوده اند روایتی که جامی در ترجمه احوال ابن عریف درباره ملاقات ابن عربی با او آورده است ، درست نیست و جامی را در نقل روایت سهوی روی داده است ، زیرا ولادت ابن عربی سالها بعد از وفات ابن عریف بوده است . این شخص باید ابوالعباس عریبی بوده باشد که از مشایخ معروف اندلس و از استادان ابن عربی بوده است . نام او را جامی ، ابوالعباس «العریفی » خوانده و به همین صورت در نفحات الانس نقل کرده است . بین ابن عریف و قاضی عیاض بن موسی یحْصُبی مکاتباتی بوده است . گفته اند که او ۷ نوع خط می نوشت که هیچ یک به دیگری شبیه نبود.
دشمنی با ابن عریف
...
