دانشنامه اسلامی
ریشه کلمه:
ندو (۵۳ بار)ندی (۵۳ بار)
«نَدِیّ» در اصل از «نَدْی» به معنای رطوبت گرفته شده است، و سپس به معنای افراد فصیح و سخنگو آمده. چرا که یکی از شرائط قدرت بر تکلم، داشتن آب دهان به قدر کافی است و از آن پس، «ندا» به معنای مجالست و سخن گفتن آمده. و حتی مجلسی را که جمعی در آن برای انس جمع می شوند، یا به مشورت می نشینند «نادی» گفته می شود، و «دار الندوه» که محلی بود در «مکّه» و سران در آنجا جمع می شدند و مشورت می کردند، از همین معنا گرفته شده است.
ضمناً، از سخاوت، بذل و بخشش، گاه به «ندی» تعبیر می کنند، آیه فوق ممکن است اشاره به همه اینها باشد، یعنی مجلس انس ما از شما زیباتر، پول و ثروت و زرق و برق و لباسمان جالب تر، و سخنان و اشعار فصیح و بلیغمان بهتر و رساتر است!
جمع شدن. «نَدَاالْقَوْمُنَدْواً: اِجْتَمَعُوا». نادی اسم فاعل است و نیز به معنی مجلس و محل اجتماع باشد . آن سخن لوط «علیه السلام»است به قومش یعنی کار زشت (لواط) را در محل اجتماعی مردم و پیش چشم عموم مرتکب میشوید. گفتهاند: تا اجتماع هست نادی خوانده میشود. . در مجمع فرموده: نادی مجلس اهل نادی است و در اثر کثرت استعمال هر مجلس را نادی گفتهاند. ظاهرا مراد از نادی در آیه اهل مجلس است یعنی: آن شخص اهل مجلس و یاران خویش را به یاری بخواند ماهم زبانیه و مأموران آتش را میخوانیم. نَدِیّ: مانند نادی به معنی مجلس اجتماع است در مجمع فرموده: ندی و نادی مجلسی است که اهلش در آن جمع شدهاند و دارالندوه مکّه که خانه قُصَیّ بود از آن است و در آن به مشاوره جمع میشدند. . کافران به اهل ایمان گفتند: کدام یک از دو گروه مقام بهتر و مجلس نیکوتر (و آراستهتر) دارد، این همان تفاخر به مال و زینت دنیا است لذا در جواب آیه بعدی آمده: «وَکَمْ أَهْلَکْنا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَحْسَنُ أَثاثاً وَرِئْیاً».
