دانشنامه اسلامی
میرزا آقاخان محاسب الدّوله، معروف به مصفّی فرزند حسینقلی خان بن میرزا محمّد خان بن بیگلرخان اصفهانی فاضل ادیب عارف، از دانشمندان مشهور و عرفا و ریاضی دانان معروف اصفهان بود. وی در سال ۱۲۷۴ق در تهران متولّد شد، و در مدرسه دارالفنون به تحصیل پرداخت، نزد میرزا عبدالغفّارخان نجم الدّوله اصفهانی ریاضیات را تکمیل نمود، و از سال ۱۳۱۲ به اصفهان آمد، و در بانک شاهی مشغول خدمت گردید.
تاسیس مدرسه علمیّه
وی به دستیاری مردم حاج شیخ علی اکبر شیخ الاسلام و میرزا مسیح خان حافظ الصّحه و میرزا علی اکبرخان سرتیپ، مدرسه ایتام را تاسیس نمود که در آن، عدّه ای قریب پنجاه نفر از ایتام را سرپرستی نموده، و درس دادند، از سال ۱۳۲۳ نام آن به مدرسه علیّه و ایتام تبدیل گردید، و در این اواخر نام ایتام از آن حذف شد، و اکنون در محلّ اوّلیه، باقی و به مدرسه علیّه معروف است.
مشروطه خواه و صوفی
وی از عرفای اصفهان است که از طرف ظهیرالدّوله جانشین صفی علی شاه اجازه دستگیری و ارشاد داشت، و جزو صوفیّه نعمت اللّهیّه صفی علی شاهی بود، و در اواخر، ارادت به آقامیرزاعبّاس پاقلعه ای صابرعلی شاه پیدا کرد، و به جرگه صوفیّه مریدان ذوالرّیاستین پیوست. محاسب الدّوله از آزادی خواهان معروف و عضو انجمن ولایتی اصفهان بود، و از مشروطه خواهان به شمار می رفت.
وفات
...
