منافره
فرهنگ فارسی
دانشنامه اسلامی
خطابه، به حسب اغراض و موارد کاربرد آن بر سه نوع است:۱.مشاوَرات؛۲. منافَرات؛۳. مشاجَرات.
توضیح اصطلاح
هرگاه امری که در اطراف مصالح و مفاسد آن انشای خطابه می شود، در وقت انشای خطابه موجود باشد، آن خطابه «منافره» خوانده می شود، که یا به قصد اثبات فضیلت و منفعت امر موجود است، و یا اثبات رذیلت و مضرّت آن. در صورت اول، «مدح» (منافرات مدح) و در صورت دوم، «ذمّ» (منافرات ذمّ) خوانده می شود. کسی که در منافرات خطبه ایراد می کند و زشتی و زیبایی، کمال و نقص و ارزش و ضدارزش بودن امری را که بالفعل موجود است بیان می کند، لازم است که از انواع و اقسام زیبایی ها و زشتی های اشیاء و اشخاص مطلع باشد؛ چرا که جمال و زشتی هر چیزی به حسب خودش است، پس باید این ها را نیک بداند.
وجه تسمیه
برخی از منطق دانان در باره منافره گفته اند: خطابه های منافری آن است که در مقام مدح یا ذم افراد و یا در قراردادها و معاملات ایراد می شوند. ابن رشد این گونه خطابه ها را «نوع پست» نامیده است، و به این خاطر منافره نام گرفته اند که طبایع مستقیم از مدح و ذم رایج در اجتماع متنفرند زیرا اکثر آن ها بر خلاف حق است. جمعی دیگر هم گفته اند: وجه نام گذاری این قسم از خطابه ها به منافری بر ما پوشیده است و بهتر است که تظاهری نامیده شوند.
مستندات مقاله
...
