[ویکی شیعه] ابوجعفر محمد بن عبدالله اِسْکافی (متوفی ۲۴۰ق /۸۵۴م ) متکلم مکتب معتزلی مذهب بغداد که قائل به افضلیت امام علی(ع) بر خلفای سه گانه بود . اسکافی و غالب اعتزالیان مکتب بغداد، قائل به امامت مفضول بودند، یعنی مسلمانان می توانند با مردی عقد امامت ببندند که می دانند در میان امت ، فردی برتر و بالاتر از او نیز هست . آنان معتقد بودند که رتبه علی (ع) پس از پیامبر (ص)، از همه برتر بود و ابوبکر در رتبه بعد قرار داشت ، ولی قریشیان به دلایلی به ابوبکر مایل شدند و با او بیعت کردند. بر این مبنا اسکافی حتی ولایت عثمان بن عفان را می پذیرد و درباره کسانی چون عایشه، طلحه و زبیر که در زمان خلافت علی (ع ) با او جنگیدند، بر آن بود که آنان با اینکه خطاکار بودند، ولی از گناهشان توبه کردند. با اینکه نیاکان ابوجعفر اسکافی، اهل سمرقند بودند، او را -احتمالا به واسطه اقامت در اسکاف -، اسکافی خوانده اند. اسکاف نام ناحیه ای از نهروان بود که بین بغداد و واسط قرار داشت . سال تولد اسکافی همچون دیگر جزئیات زندگی او روشن نیست . او در جوانی به علم کلام علاقه مند می شود و در حوزه درسی متکلمان به فراگیری علم می پردازد. دیری نمی پاید که پدر و مادرش به سبب تنگی معیشت ، او را وادار می کنند که درس و بحث را کنار گذاشته ، به پیشه خیاطی بپردازد. اما جعفر بن حرب (متوفی ۲۳۶ق / ۸۵۰م ) متکلم نامبردار مکتب بغداد که به استعداد او پی برده بود، محروم ماندن وی را از تحصیل برنتافت و با پرداخت مقداری پول به خانواده اش به طور ماهیانه ، شرایط ادامه تحصیل را برای اسکافی فراهم کرد.
