دانشنامه اسلامی
قاعده حسن عقاب مع البیان، مقابل قاعده قبح عقاب بلا بیان می باشد. این قاعده از قواعد عقلی و مبتنی بر پذیرش حسن و قبح عقلی بوده و عبارت است از حکم عقل به پسندیده بودن عقاب مکلفی که تکلیفی منجّز شده بر خود را، بدون عذر مخالفت نماید.بنابراین، در جایی که میان آمر و مامور رابطه عبودیت وجود دارد و اوامر آمر طبق مصالح و مفاسد واقعی و بر اساس مصلحت مامور مکلف صادر شده و آمر اوامر خود را بعد از انشا به مامور ابلاغ نموده، اگر مکلف بدون عذر ( اضطرار ، اجبار ، اکراه و غیره) با آن مخالفت کند، عقل در چنین جایی به پسندیده بودن مؤاخذه و عقاب او حکم می کند، هر چند به لزوم آن حکم نمی کند.
