ایه ۲۸ سوره غافر

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آیه ۲۸ سوره غافر (شان نزول). یکی از کارهایی که در زمان بنی امیه و به خصوص زمان معاویه رواج داشت، جعل حدیث و فضیلت تراشی برای خلفای سه گانه بود و حتی معاویه حقوقی هم برای جاعلان مقرر کرده بود، یکی از این روایات جعلی، نسبت دادن شأن نزول آیه ۲۸ سوره غافر به ابوبکر است که در ادامه مورد بررسی قرار می دهیم.
«وَ قَالَ رَجُلٌ مُّؤْمِنٌ مِّنْ ءَالِ فِرْعَوْنَ یَکْتُمُ اِیمَانَهُ اَ تَقْتُلُونَ رَجُلاً اَن یَقُولَ رَبیّ َِ اللَّهُ وَ قَدْ جَاءَکُم بِالْبَیِّنَتِ مِن رَّبِّکُمْ وَ اِن یَکُ کَذِبًا فَعَلَیْهِ کَذِبُهُ وَ اِن یَکُ صَادِقًا یُصِبْکُم بَعْضُ الَّذِی یَعِدُکُمْ اِنَّ اللَّهَ لَا یهَْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّاب.
غافر/سوره۴۰، آیه۲۸.
از جمله در ذیل آیه فوق، مشابه همین فضیلیتی را که قرآن صراحتاً برای حبیب نجار، مؤمن آل فرعون برشمرده است، برای ابوبکر نقل کرده اند؛ چنانچه بخاری در صحیح خودش می نویسد: حَدَّثَنِی عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَیْرِ قَالَ سَاَلْتُ ابْنَ عَمْرِو بْنِ الْعَاصِ اَخْبِرْنِی بِاَشَدِّ شَیْءٍ صَنَعَهُ الْمُشْرِکُونَ بِالنَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ بَیْنَا النَّبِیُّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُصَلِّی فِی حِجْرِ الْکَعْبَةِ اِذْ اَقْبَلَ عُقْبَةُ بْنُ اَبِی مُعَیْطٍ فَوَضَعَ ثَوْبَهُ فِی عُنُقِهِ فَخَنَقَهُ خَنْقًا شَدِیدًا فَاَقْبَلَ اَبُو بَکْرٍ حَتَّی اَخَذَ بِمَنْکِبِهِ وَدَفَعَهُ عَنْ النَّبِیِّ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ قَالَ «اَتَقْتُلُونَ رَجُلًا اَنْ یَقُولَ رَبِّیَ اللَّهُ» الْآیَةَ. تَابَعَهُ ابْنُ اِسْحَاقَ حَدَّثَنِی یَحْیَی بْنُ عُرْوَةَ عَنْ عُرْوَةَ قُلْتُ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو وَقَالَ عَبْدَةُ عَنْ هِشَامٍ عَنْ اَبِیهِ قِیلَ لِعَمْرِو بْنِ الْعَاصِ وَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ عَمْرٍو عَنْ اَبِی سَلَمَةَ حَدَّثَنِی عَمْرُو بْنُ الْعَاصِ.
بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج۵، ص۴۶.
این روایت، با روایت دیگری از طریق عروة بن زبیر، از عایشه دختر ابی بکر که اتفاقا در صحیح بخاری نیز آمده است، در تعارض است. بخاری در صحیحش می نویسد: حَدَّثَنِی عُرْوَةُ اَنَّ عَائِشَةَ (رضی الله عنها) زَوْجَ النَّبِیِّ (صلی الله علیه وسلم) حَدَّثَتْهُ اَنَّهَا قَالَتْ لِلنَّبِیِّ (صلی الله علیه وسلم) هَلْ اَتَی عَلَیْکَ یَوْمٌ کَانَ اَشَدَّ مِنْ یَوْمِ اُحُدٍ قَالَ «لَقَدْ لَقِیتُ مِنْ قَوْمِکِ مَا لَقِیتُ، وَکَانَ اَشَدُّ مَا لَقِیتُ مِنْهُمْ یَوْمَ الْعَقَبَةِ، اِذْ عَرَضْتُ نَفْسِی عَلَی ابْنِ عَبْدِ یَالِیلَ بْنِ عَبْدِ کُلاَلٍ، فَلَمْ یُجِبْنِی اِلَی مَا اَرَدْتُ، فَانْطَلَقْتُ وَاَنَا مَهْمُومٌ عَلَی وَجْهِی، فَلَمْ اَسْتَفِقْ اِلاَّ وَاَنَا بِقَرْنِ الثَّعَالِبِ، فَرَفَعْتُ رَاْسِی، فَاِذَا اَنَا بِسَحَابَةٍ قَدْ اَظَلَّتْنِی...
بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، ج۴، ص۱۱۵.
...
فال گیر
بیا فالت رو بگیرم!!! بزن بریم