دانشنامه اسلامی
کتاب، مشتمل بر یک مقدمه، یک تمهید، چهار فصل و یک خاتمه است. مقدمه کتاب، پیرامون معرفی مطالب کتاب است. در تمهید، زندگی نامه عبدالرحیم عباسی، اساتید و تألیفات وی ذکر شده است، به جز فصل اول کتاب که به محتوا و اهمیت کتاب «معاهد التنصیص» اختصاص دارد. در فصول دیگر کتاب، در ضمن چند بخش بر طبق فصول کتاب «معاهد التنصیص»، اصطلاحات بلاغی استخراج شده است. در خاتمه کتاب نیز علاوه بر اشاره به مطالب کتاب «المصطلح البلاغی»، برخی ویژگی های کتاب «معاهد التنصیص» ذکر شده است.
نویسنده در مقدمه، تاریخچه مختصری از علم اصطلاح نویسی بلاغت را بیان کرده است. از جمله مهم ترین کتبی که پیرامون این موضوع نوشته شده کتاب «معجم البلاغة» تألیف بدوی طبانه و کتاب «مصطلحات بلاغیة» تألیف احمد مطلوب که پنج اصطلاح بلاغی «فصاحت»، «بلاغت»، «بیان»، «بدیع» و «معانی» را در بر دارد و این اصطلاحات را به لحاظ تاریخی بررسی کرده است. همچنین در کتاب «المصطلحات البلاغیة و تطورها»، هزار و یک صد اصطلاح به لحاظ لغوی و تاریخی بررسی شده است. برخی از آثار مانند «مصطلحات نقدیة و بلاغیة فی کتاب البیان و التبیین» نوشته الشاهد البوشیخی تنها بر معنای اصطلاحی متمرکز شده و به معنای لغوی نپرداخته اند. نویسنده سپس برخی آثار دیگر را نیز معرفی کرده است .
در تمهید کتاب، شرح حال مختصری از نویسنده مصری عبدالرحیم عباسی، نویسنده کتاب «معاهد التنصیص» ذکر شده است. عباسی در این اثر، معانی ابیات و شرح حال گویندگان آنها و شواهد ادبی متناسب با هر فن را ذکر کرده است .
فصل اول از کتاب «المصطلح البلاغی» به بررسی زوایای مختلف کتاب «معاهد التنصیص» اختصاص دارد. ابتدا منشأ ایجاد مصطلح بلاغی و تطورات آن تا قرن دهم هجری و تأثیر و تأثرات آن بررسی شده است. همچنین شیوه عبدالرحیم عباسی در نگارش کتابش مورد بررسی قرار گرفته است. عباسی علاوه بر منابع متعددی که در کتابش به آنها اشاره کرده، از علمای اثر خود نیز بهره گرفته است .
