بَغَوی، حسین بن مسعود (بَغ هرات ۴۳۳ـ مرورود ۵۱۶ق) مفتی، مفسر و محدث شافعی. رکن الدین و ظهیرالدین نیز لقب داشت. چون پدرش پوستین دوز بود به او فرّاء یا ابن الفرّاء نیز می گفتند. از قاضی حسین بن محمد مرورودی فقه آموخت و از کسانی چون ابوعمرو عبدالواحد ملیحی، یعقوب بن احمد صیرفی و ابوالحسن علی جوینی حدیث شنید. از او ابومنصور عطاری و ابوالفتوح طایی حدیث نقل کردند. از مجتهدان ترجیح به شمار می رود، چون آرای مذاهب را می سنجید و با استدلال یکی را ترجیح می داد. فارسی را خوب می دانست و دو اثر به نام های ترجمة الاحکام در فقه و الکفایة فی الفروع به این زبان نوشته است. مصابیح السُّنة، در حدیث، و لباب التأویل فی معالم التنزیل (تفسیر بغوی) از دیگر آثار اوست.
دانشنامه اسلامی
[ویکی نور] ابومحمد، حسین بن مسعود فرّاء بغوی شافعی، محدث، مفسر،فقیه و مقرء، مشهور به «محیی السنة» و «رکن الدین» از علمای قرن پنجم هجری خراسان بزرگ، در قریه بغ یا بغثور، سرزمینی بین هرات و مرورود از بلاد خراسان بزرگ به سال 433 ه بدنیا آمد.در همانجا نشو و نما نموده به تحصیل اشتغال یافت، در فراگیری علوم شرعی، بویژه فقه بنابر مذهب شافعی تلاش نمود و بر این مذهب تمایل داشت(تا هنگامیکه صاحب تحقیق و ترجیح گردید و به اقوال و ادلۀ دیگر مذاهب اهل سنت آگاه شد و به عنوان متمسک به قرآن و سنت معروف گردید.)سپس برای تحصیل بیشتر به مرورود هجرت نمود و در آنجا نزد قاضی حسین بن محمد مرورودی،فقیه شافعی، به فراگیری فقه مشغول شد و مدت زمانی ملازم وی گشت.سپس به طوس، سرخس و دیگر مناطق خراسان سفر نموده، از علمای زیاد آن دیار،قرائت، لغت، تفسیر، حدیث و علوم دیگر فرا گرفت.تا آنکه به «محیی السنة»،«رکن الدین» و «شیخ الاسلام» مشهور گشت. دربارۀ ویژگیهای اخلاقی او نوشته اند عالمی عامل و پرهیزکار و پارسا و قانع بود.و بی وضو در کلاس حاضر نمی شد و نان خالی می خورد.وی از پیشوایان مذهب شافعی و در حدیث و تفسیر صاحب نظر و دانشمند بود.ذهبی در «تذکرة الحفاظ»، سبکی در «طبقات شافعیه»،سیوطی در «طبقات المفسرین»، ابن کثیر در «البدایة و النهایة» ابن عماد حنبلی در «شذرات الذهب»،ابن خلکان در «الوفیات» و دیگران او را بسیار ستوده اند. وی بیش از هشتاد سال عمر کرد و به سال 516 ه در «مرو رود» وفات یافت و نزد استادش قاضی حسین در قبرستان طالقانی به خاک سپرده شد. وی در قریه بغ و شهرهای دیگر، اساتید فراوانی را داشته است از جملۀ آنان: 1-ابوحسین بن محمد مرو رودی در فقه 2-ابوعمر عبدالواحد بن احمد ملیحی در تفسیر
