دانشنامه اسلامی
یحلفون بالله ما قالوا ولقد قالوا کلمة الکفر و کفروا بعد اسلـمهم وهموا بما لم ینالوا وما نقموا الا ان اغنــهم الله ورسوله من فضله...(به خدا سوگند می خورند که (سخنان زننده در غیاب پیامبر) نگفته اند، در حالی که قطعا سخنان کفر آمیز گفته اند، و پس از اسلام کافر شده اند، و تصمیم (به کار خطرناکی) گرفتند که به آن نرسیدند، آنها فقط از این انتقام می گیرند که خداوند و رسولش آنان را به فضل (و کرم) خود بینیاز ساختند! (با این حال) اگر توبه کنند برای آنها بهتر است، و اگر روی گردانند خداوند آنها را در دنیا و آخرت به مجازات دردناکی کیفر خواهد داد و در سراسر روی زمین نه ولی و حامی دارند و نهیاوری!
بیان شأن نزول
در شان نزول آیه آمده است: گروهی از بدخواهان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم که به اهل عقبه موسومند، تصمیم گرفتند که هنگام بازگشت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم و مسلمانان از غزوه تبوک، شتر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم را برانند و او را ترور کنند. درباره شاءن نزول این آیه روایات مختلفی نقل شده که هم آنها نشانمی دهد بعضی از منافقان، مطالب زننده ای درباره اسلام و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) گفته بودند و پس از فاش شدن اسرارشان سوگند دروغ یاد کردند که چیزی نگفته اند و همچنین توطئه ای بر ضد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) چیده بودند که خنثی گردید.از جمله اینکه از منافقان بنام جلاس در ایام غزوه تبوک پس از شنیدن بعضی از خطبه های پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) شدیدا آن را انکار کرد و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) را تکذیب نمود، و پس از بازگشت به مدینه شخصی بنام عامر بن قیس که این جریان را شنیده بود، خدمت پیامبر آمد و سخنان جلاس را بازگو کرد ولی هنگامی که خود او نزد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) آمد موضوع را انکار نمود، پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) به هر دو دستور داد در مسجد در کنار منبر سوگند یاد کنند که دروغ نمی گویند هر دو سوگند یاد کردند، ولی عامر عرض کرد: خداوندا! آیه ای بر پیامبرت نازل کن و آن کس که راستگو است معرفی فرما! پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) و مومنان آمین گفتند. جبریل نازل شد و آیه فوق را به پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) ابلاغ کرد.
