دانشنامه اسلامی
اعراض ذاتی یک موضوع نسبت به همدیگر دو گونه اند:۱. اعراض ذاتی متقابل.۲. اعراض ذاتی غیر متقابل.
تعریف اصطلاح
اعراض ذاتی متقابل، اعراضی اند که در مقابل یکدیگر ند و تقابل دارند؛ یعنی در یک زمان با هم در موضوع اجتماع نمی کنند؛ مانند: هر خط یا مستقیم است یا منحنی و هر عدد یا زوج است یا فرد.اعراض ذاتی غیر متقابل، اعراضی اند که متقابل نیستند؛ مانند: برخی از حیوانات، شناکننده، برخی راه رونده، برخی خزنده و برخی پرنده اند.
توضیح اصطلاح
خواجه در اساس الاقتباس در تعریف اعراض ذاتی آورده است: «و آن محمولی باشد که لحوقش موضوع را به حسب ذات موضوع بود، نه به سبب امری عام تر یا خاص تر از او مانند: حرکت ارادی حیوان را و امثال این محمولات را باشد که مقابل نبود؛ مانند: تساوی زوایا با دو قائمه مثلث را…، و باشد که مقابل بود؛ مانند: زوجیت و فردیت عدد را و استقامت و انحنای خط را، و باشد که میان دو مقابل نیز متوسطی بود؛ مانند: نقصان و زیادت و مساوات عدد را و نقصان و زیادت و مساوات کم را و اگر چه به حقیقت این تثلیث از تقابل خاسته است و راجع با تقابل است».
مستندات مقاله
...
