دانشنامه اسلامی
یکی از قواعد اصولی و فقهی، «قاعدۀ انحلال» است. مانند قاعدۀ انحلال عقود که عبارت است از: برهم خوردن عقد یا ایقاع، و تحلیل عقد یا ایقاع به عقود یا ایقاعات متعدّد از جنس خود.
یکی از قواعد اصولی و فقهی، «قاعدۀ انحلال» است که در بخش های ذیل به بحث و بررسی آن پرداخته می شود.
«انحِلال»، یک اصطلاح فلسفی بوده و به معنای «بر هم ریختن»، «متلاشی شدن و «زوال صورت است. به بیان دیگر، انحلال، زایل شدن و برهم ریختن حقیقی یا حکمی صورت چیزی است.
از انحلال در اصول فقه، کتاب های قواعد فقهی و نیز باب های عقود و ایقاعات فقه سخن رفته است.
مهم ترین موارد انحلال در اصول و فقه عبارتند از
گاه علم اجمالی به صورت حقیقی یا حکمی انحلال می یابد. بدین بیان: هر گاه مکلّف ابتدا به وجوب یکی از دو چیز- مانند نماز ظهر یا نماز جمعه در روز جمعه- علم اجمالی دارد و آن گاه به وجوب یکی از آن دو به طور مشخّص- مانند نماز ظهر- علم تفصیلی پیدا کند، علم اجمالی او، که در ابتدا داشته، بر هم ریخته و از بین می رود.
