دانشنامه اسلامی
کتاب دارای پنج باب می باشد که مباحث ذیل را مورد بحث قرار داده است: باب اول در اثبات صانع، باب دوم در صفات باری تعالی، باب سوم نبوت حضرت محمد صلی الله علیه و آله، باب چهارم اختلاف در امامت، باب پنجم در حقیقت معاد.
این کتاب که به فارسی نگارش یافته، مباحث اعتقادی را با شیوه ای روان تألیف کرده و در آن آرای حکما و متکلمان را با همراه آیات و روایات مورد بحث قرار داده است. مؤلف در این کتاب شبهات رایج زمان خود را مطرح و به آن ها پاسخ داده است.
این کتاب با تصحیح و پاورقی آیت الله قاضی طباطبائی و مقدمه علامه حسن زاده آملی توسط انتشارات الزهراء چاپ شده است.
کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی، محمدرضا ضمیری
[ویکی نور] انیس الموحدین، کتابی است کلامی در اصول دین و مذهب شیعه، به زبان فارسی، نوشته ملا محمد مهدی بن ابی ذر نراقی (م 1209ق).
هدف نراقی اول، از تألیف این کتاب، آشنایی شیعه با مسائل اعتقادی به شیوه ای استدلالی و برهانی بوده است. وی، در مقدمه ی کتاب، می نویسد: «و باید این علم و معرفت، ناشی از دلیل و برهان باشد و از روی تقلید نباشد، لهذا این بی بضاعت را به خاطر رسید که رساله ای در اثبات مطالب مذکور، تألیف نماید و آن را با عبارات واضحه بیان نماید تا کافه ی فرقه ی محقّه-کثرهم الله، از این، فایض گردند.»
کتاب، مشتمل بر مقدمه ای به قلم آیت الله حسن حسن زاده آملی، مقدمه مؤلف و پنج باب می باشد.
باب اول، در اثبات صانع تعالی شأنه: در این باب، مؤلف، هفت دلیل بر اثبات صانع اقامه می کند: دلیل و برهان نخست، همان برهان حدوث است. برهان دوم و سوم، برهان امکان و وجوب است؛ با این تفاوت که در برهان سوم، پای دور و تسلسل به میان نمی آید، بر خلاف برهان دوم. برهان بعدی، برهانی است که بهمنیار از شاگردان شیخ، ابوعلی سینا، اقامه کرده مبنی بر اینکه هر گاه واجب الوجودی نباشد، لازم می آید که هیچ خلق و ایجادی در خارج، متحقّق نشود، زیرا که «ممکن»، خود، در موجود شدن، محتاج به دیگری است و با وجود این، چگونه می تواند دیگری را ایجاد کند؟ لیکن ما می بینیم که موجودات بی حدّ و حصر ایجاد شده اند و ایجاد می شوند، پس ناچار باید واجب الوجودی باشد که خلقت هر موجودی و فیضان هر فیض وجودی از ذات مقدّس او باشد.
برهان پنجم، مبتنی بر معجزات و کرامات انبیا و اولیا است، زیرا که عقل حکم می کند که این امور غریبه که از پیغمبران و امامان صادر شده است، از قبیل اژدها شدن عصا و زنده نمودن اموات و برگردانیدن خورشید و شقّ شدن ماه و تسبیح نمودن سنگ ریزه و جاری شدن آب از میان انگشتان و غیر اینها از معجزات و کرامات، اموری است که از انسان صادر نمی تواند شد، پس باید صانع حکیمی باشد که صدور این قبیل امور به سبب قدرت کامله و حکمت شامله او باشد.
[ویکی فقه] انیس الموحدین (کتاب). «انیس الموحدین»، کتابی است کلامی در اصول دین و مذهب شیعه ، به زبان فارسی ، نوشته ملا محمد مهدی بن ابی ذر بن حاج محمد نراقی (م ۱۲۰۹ ق).
هدف نراقی اول، از تالیف این کتاب، آشنایی شیعه با مسائل اعتقادی به شیوه ای استدلالی و برهانی بوده است. وی، در مقدمه ی کتاب، می نویسد: «و باید این علم و معرفت ، ناشی از دلیل و برهان باشد و از روی تقلید نباشد، لهذا این بی بضاعت را به خاطر رسید که رساله ای در اثبات مطالب مذکور، تالیف نماید و آن را با عبارات واضحه بیان نماید تا کافه ی فرقه ی محقه- کثرهم الله، از این، فایض گردند.»
ساختار
کتاب، مشتمل بر مقدمه ای به قلم آیت الله حسن حسن زاده آملی ، مقدمه مؤلف و پنج باب می باشد.
گزارش محتوا
...
[ویکی شیعه] انیس الموحدین (کتاب). اَنیسُ المُوَحّدین کتابی کلامی به زبان فارسی نوشته ملا مهدی نراقی، در پنج باب اثبات خدا، صفات الهی، نبوت، امامت و معاد. این کتاب به شیوه استدلالی نوشته شده است.
محمدمهدی بن ابی ذر فاضل نراقی معروف به محقق نراقی (۱۱۲۸ - ۱۲۰۹ق)، از علمای شیعه در قرن دوازده و سیزده هجری قمری، در نراق کاشان به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی را همان جا گذراند. سپس راهی اصفهان شد و در درس عالمان آن شهر حضور یافت. از میان استادان او در اصفهان، ملا اسماعیل خواجویی جایگاه خاصی داشت.
محقق نراقی در سال ۱۲۰۹ق در کاشان درگذشت و پیکر او به نجف منتقل و در حرم امیرالمؤمنین به خاک سپرده شد.
