دانشنامه اسلامی
استحقاق عقلی ثواب به معنای حکم عقل است به این که شخص مطیع مولا که اوامر او را اجرا و نواهی او را ترک می کند، از جانب مولا سزاوار دریافت ثواب و احترام بوده و عقاب او قبیح می باشد؛ به این بیان که: مولایی که عبد را به انجام امر دارای مشقت و رنج، مکلف نموده، باید در مقابل، به او نفعی برساند، زیرا اگر اصلا از این امر و تکلیف ، غرضی نداشته باشد، مرتکب عبث شده که چنین امری از حکیم صادر نمی شود و اگر غرض وی اضرار به مکلف باشد، این نیز ظلم بوده و از ساحت کبریایی او به دور است؛ بنابراین تنها غرض باقی مانده، نفع رساندن به مکلف می باشد.
