دانشنامه اسلامی
در پی گسترده شدن قلمرو سرزمین های اسلامی و به طبع نیاز بیش تر به قاضیان ، وجود دستورعمل های مدون برای امر قضا از دیدگاه شرع اسلام لازم می نمود، دستور عمل هایی که مشتمل باشد بر شروطی که باید در شخص جمع آید تا بتواند به عنوان قاضی نصب گردد و سپس آدابی که در امر قضا باید رعایت کند.
برخی مسائل
آداب قضا به تدریج به صورت جزئی از مسأله کلی قضا در کنار مسائل و ابواب گوناگون فقهی مطرح شد و مسائلی گوناگون را در برگرفت که به برخی از آن ها اشاره می شود: قاضی برای رسیدگی به دعاوی باید مکان وسیعی را انتخاب کند که عده بیشتری از دادخواهان به آسانی توان دسترسی به وی را داشته باشند،
ابن ابی الدم ، ابراهیم ، ادب القضاء، به کوشش محمدمصطفی زحیلی ، ج۱، ص۸-۹، دمشق ، ۹۷۵م .
به هر صورت آثار متعددی با عنوان ادب القاضی از سوی فقیهان تألیف شد و شایان توجه اینکه فقهای حنفی و شافعی بیشتر به این موضوع پرداختند، چه عملاً در امر قضا نقشی مؤثر داشتند و لزوم تألیف چنین آثاری را به خوبی حس می کردند. فقیهان دیگر مذاهب بیشتر در ضمن مجموعه های فقهی در بابی با همین عنوان ، یا در باب های عام تری با عنوان قضا یا اقضیه به مباحث فقهی مربوط به آداب قضا پرداخته اند. مثلاً از امامیه ، ابن بابویه در من لایحضره الفقیه ، شیخ مفید در المقنعه ،
مفید، محمد، المقنعه، ج۱، ص ۲۲، قم ، ۴۱۰ق .
...
