دانشنامه اسلامی
وی واپسین فرد از خانواده خویش یا واپسین شخص از انصار است که در جنگ بدر به اسلام گروید. بنابه نقلی، روزی عبدالله بن رواحه که با او در جاهلیّت عقد برادری داشت، (به همراه محمدبن مَسلَمه) در غیاب وی با تیشه ای، بتش را درهم شکست و ابودرداء را از ناتوانی آن آگاه کرد. وی به قصد پذیرش اسلام ، نزد پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) آمد. حضرت درباره اش فرمود: خداوند مرا به اسلام ابودرداء وعده داد و بدین طریق اسلام آورد.
← دوران جاهلیت
بعضی مفسّران از او در شأن نزول برخی آیات نام برده اند. ۱. طبری در ذیل آیه ۹۲ سوره نساء (وَ ما کانَ لِمؤمن أن یَقتُل مؤمناً إلاّ خَطًا) به استناد مرسله ابن زید، وی را یکی از افراد محتمل در شأن نزول دانسته است که در سریّه ای، چوپانی را با این که به اسلام اقرار کرده بود کشته، با گوسفندان وی بازگشت، و باپشیمانی ازاین عمل، نزد پیامبر رفت. حضرت از کار وی انتقاد کرد و آیه پیشین درباره وی نازل شد. با این که طبری نزول آیه را درباره عیاش بن ابی ربیعه نیز محتمل دانسته، این احتمال را هم ذکر می کند که ممکن است آیه، هم درباره عیاش بن ابی ربیعه و کشته وی، و هم درباره ابودرداء و مقتول او باشد. با همه این احتمال ها، طبری از یک امر برتر غفلت نمی کند که به هرحال، شأن نزول آیه، آموزش یک حکم دینی در باب قتل است که با هر یک از احتمال ها سازگار است. مفسّران بعدی، احتمال پیش گفته را از طبری نقل کرده و بی تأیید از کنار آن گذشته؛ بلکه به گونه ای آن را ضعیف شمرده اند. طبرسی نزول آیه را ابتدا در شأن عیاش بن ابی ربیعه مخزومی دانسته که حارث بن یزید بن انسة العامری را بی آن که به اسلام او آگاه باشد، کشته است؛ سپس به قول طبری نیز اشاره می کند. قرطبی به وجه جمع طبری روی آورده و اشاره کرده است که شاید در زمان های نزدیکی، جریان ها (قتل ها)ی مشابهی رخ داده و آیه درباره همه آن ها نازل شده باشد. ۲. در ذیل آیه ۹۴ سوره نساء نیز که ادامه ماجرای پیشین است:«یأیّها الّذین ءامَنوا إذا ضَربتُم فی سبیلِ اللَّهِ فتَبیّنوا و لاَ تقولوا لِمَن ألقی إلیکم السّلمَ لَستَ مؤمناً تَبتَغون عَرَضَ الْحیوةِ الدُّنیا»، طبری، ضمن احتمال های چندی، از ابودرداء نیز سخن به میان آورده است. دیگر مفسّران نیز بدین گونه نگریسته و وجوه محتمل در آیه پیشین را در این جا نقل کرده اند. علامه طباطبایی ، احتمال نزول آیه درباره اسامة بن زید را به واقع نزدیک تر می بیند؛ گرچه می گوید: در داستان ابهام هایی وجود دارد. ۳. سیوطی در ذیل آیه ۶۵ سوره توبه از ابونعیم نقل می کند که فردی به تمسخر به ابودرداء گفت:ای گروه قاریان! چیست شما را که ترسوتر از ما هستید و هرگاه چیزی از شما پرسیده می شود، بخل میورزید و هنگام غذا خوردن، لقمه ای بزرگ برمی دارید؟ ابودرداء بی آن که چیزی بگوید، روی برگرداند و خبر به عمر رسید. وی گریبان آن مرد را گرفت و نزد پیامبر برد و آن مرد به پیامبر عرض کرد:«کنّا نَخوضُ و نَلعب» و خداوند این آیه را فرو فرستاد :«و اگر از ایشان بپرسی (چرا ریشخند می کردید) بی گمان خواهند گفت: ما فقط حرف می زدیم و خود را سرگرم می کردیم. بگو آیا خداوند و آیات او و پیامبر او را ریشخند می کردید؟» سیوطی احتمال های دیگری را نیز درباره نزول آیه ذکر می کند. ۴. میبدی در ذیل آیه ۲۹ مطفّفین (إنّ الَّذِین أجرَمُوا کانوا مِنَ الَّذِین ءَامَنوا یَضحَکون) ابودرداء را یکی از مؤمنانی برشمرده که مورد تمسخر واستهزای مجرمان و کافران قرار گرفتند؛ بی آن که وی به زمان نزول آیه (ظاهراً مکّی است) و زمان اسلام ابودرداء که واپسین فرد از انصار است، توجّه کند؛ اگرچه در ادامه، از قول مقاتل و کلبی ، نزول آیه را درباره علی (علیه السلام) نیز ذکر می کند.
[ویکی اهل البیت] ابودَرداء انصاری. این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
عُوَیمر بن زید بن قیس بن عایشه معروف به ابودرداء خزرجی انصاری از معلمان قرآن و صحابی پیامبر.
وی واپسین فرد از خانواده خویش یا واپسین شخص از انصار است که در جنگ بدر به اسلام گروید. بنا به نقلی، روزی عبدالله بن رواحه که با او در جاهلیت عقد برادری داشت (به همراه محمد بن مَسلَمه) در غیاب وی با تیشه ای، بتش را در هم شکست و ابودرداء را از ناتوانی آن آگاه کرد. وی به قصد پذیرش اسلام، نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمد. حضرت درباره اش فرمود: خداوند مرا به اسلام ابودرداء وعده داد و بدین طریق اسلام آورد.
او در جاهلیت به تجارت اشتغال داشت و به گفته خود پس از اسلام از تجارت و عبادت، عبادت را برگزید. زهدورزی افراطی او و ترک همه لذت های مادی که به شکایت همسرش به سلمان فارسی و واداری وی به رعایت اعتدال در امور زندگی انجامید، تجلی چنین دگرگونی است تا آن جا که می گوید: دنیا سرای تاریکی است و جز پرهیزگاران از آن رهایی نمی یابند.
شاید همین روش و نگاه افراطی، سخن سرزنش گونه پیامبر صلی الله علیه و آله درباره وی را در پی داشت که فرمود: إنّ فیک جاهِلیّة و او پرسید: جاهلیةُ کفر أو إسلام و پیامبر فرمود: جاهلیة کفر.
ابودرداء جز در بدر در دیگر جنگ های زمان پیامبر صلی الله علیه و آله حضور داشته و با پایمردی خویش در جنگ اُحد، نشان «نِعمَ الفارِسُ عُوَیمِر» را از پیامبر گرفته است؛ گرچه بعضی حضور وی را نخستین بار در جنگ خندق دانسته اند. در جریان مؤاخات (پیمان برادری)، پیامبر او را با سلمان فارسی برادر کرد؛ گرچه برادری سلمان با فرد دیگری و برادری ابودرداء با عوف بن مالک نیز نقل شده است.
[ویکی فقه] ابودرداء انصاری (قرآن). ابودرداء انصاری؛ عویمر بن زید بن قیس بن عایشه، معروف به ابودرداء خزرجی انصاری از قبیله خزرج از معلمان قرآن و صحابی پیامبر بود.
ابودرداء انصاری؛ عویمر بن زید بن قیس بن عایشه، معروف به ابودرداء خزرجی انصاری از قبیله خزرج از معلمان قرآن و صحابی پیامبر بود. وی واپسین فرد از خانواده خویش یا واپسین شخص از انصار است که در جنگ بدر به اسلام گروید.
← نسب
بعضی مفسران از او در شان نزول برخی آیات نام برده اند.
← قتل چوپان
۱. ↑ ابن عساکر، علی بن حسن، تاریخ دمشق، ج۴۷، ص۱۰۵.
...
