دانشنامه اسلامی
شهرتش را از نام نیای بزرگش سَکون (یا سُکون ) گرفته است . بعضی منابع متأخر این نام را سَکّونی نیز ذکر کرده اند. دوران کودکی و نوجوانی را در زادگاهش حِلّه - بر سر راه بغداد به کوفه که از دیرباز مسکن نیاکانش بود - به سر برد. از جزئیات احوال و شرح زندگانی ابن سکون به خصوص در سالهای آخر عمر، و پس از وفات صلاح الدین ایوبی هیچ اطلاعی نداریم . بعضی از معاصران از فحوای آنچه در شرح حال او آمده است چنین استنباط کرده اند که وی تمام عمر غریبانه و بی خانه و خانواده زیسته است.
زندگی علمی
پدرش از دانشمندان و محدثان بنام زمان خویش بود و ابن سَکون احتمالاً مقدمات علوم را در سالهای کودکی و نوجوانی نزد وی آموخت . در جوانی برای تحصیل علم به بغداد رفت و در آن جا اقامت گزید و در علم نحو نزد ابن خشاب و در لغت نزد ابن عصار به کمال رسید، چنانکه معاصرانش تبحر وی را در فنون ادب و استعداد فوق العاده اش را در حفظ لغت ، سخت ستوده اند. در طی این دوران ، ابن سکون علاوه بر نحو و لغت و ادب و بلاغت ، در فقه شیعه نیز به مطالعه پرداخت و چون در آن علم تبحّر یافت ، به تدریس آن مشغول شد. دست نوشته های نفیسی که اینک از او می شناسیم ، باید طی همین دوران اقامت در بغداد تحریر شده باشد. با اینهمه ، در بغداد ماندگار نشد و پس از مدتی به سوی مدینه رهسپار گردید و در آن شهر رحل اقامت افکند و در مقام کاتب ، به خدمت امیر مدینه درآمد. مدینه را نیز پس از مدتی ترک گفت و به شام رفت و به دربار صلاح الدین ایوبی راه یافت و او را مدح کرد. نمی دانیم چرا ابن سکون بغداد را که در آن جا مقام و حرمتی کسب کرده بود، ترک گفت ؛ آیا در پی مال و ثروت به جست وجوی امیری بخشنده برآمده بود، یا در اثر آزارهایی که به شیعیان روا می داشتند از بغداد گریخته بود؟ این نظر اخیر را تهمتی که دانشمند معاصرش یاقوت به او زده و وی را نُصیری خوانده محتمل می سازد. ابن نجار نیز با آنکه او را متدین و اهل عبادت و شب زنده داری معرفی کرده است ، نظر یاقوت را تأیید می کند حال آنکه نصیریه از نظر برخی دانشمندان در شمار ملحد انند. البته ، علمای رجال شیعه این نسبت را با ذکر دلایل و شواهد تکذیب کرده اند.
در ادبیات
ابن سکون شعر نیز می سروده است و ذوق شعری او در قطعاتی که در منابع موجود نقل شده ، مشهود است . یاقوت گفته است که وی شعر نیکو می سروده ، ولی شعری از او نیاورده است ، اما ابن نجار اشعاری از او آورده است . یاقوت به نقل از یکی از شعرای معاصر ابن سکون گفته که وی تصنیفاتی داشته است ، ولی در هیچ یک از منابع نزدیک به زمان ابن سکون ، تألیف کتاب و رساله ای را به او نسبت نداده اند.
در تحریر
...
