شیخاوند. [ ش َ وَ ] ( اِخ ) ( منسوب به شیخ صفی الدین اردبیلی ) پادشاهان صفوی را شیخ زاده یا شیخ اوغلی و منسوبان و خویشاوندان آن سلسله را شیخاوند میخواندند. عده طبقه شیخاوند در زمان شاه عباس بزرگ نزدیک به 2000 بود و بیشتر در شهر اردبیل و اطراف آن میزیستند. سران این طبقه چون با خاندان شاهی بستگی داشتند غالباً بمقامات بزرگ مانند وزارت و ریاست توپچیان شاهی و امثال آن می رسیدند. ( از فرهنگ فارسی معین ).
فرهنگ فارسی
پادشاهان صفوی را شیخ زاده یا شیخ اوغلی و منسوبان و خویشاوندان آن سلسله را شیخاوند میخواندند . عده افراد طبقه شیخا وند در زمان شاه عباس بزرگ نزدیک ۲٠٠٠ بود و بشتر در شهر اردبیل و اطراف آن میزیستند سران این طبقه چون با خاندان شاهی بستگی داشتند از تمام امیران قزلباش ممتاز تر و محترمتر بودند و غالبا بمقامات بزرگ مانند وزارت و مهرداری و ریاست توپچیان شاهی و امثال آن منصوب میشدند ( فلسفی.شاه عباس ۱۷۸ : ۱ ) .
دانشنامه آزاد فارسی
خاندانی بزرگ و معتبر از صفویان اردبیل، معروف به سادات شیخاوند، از نسل فرزندان شیخ صفی الدین اردبیلی. شماری از اعضای این خاندان در خدمت شاهان صفوی بودند و از جمله بزرگان دولت ایران به شمار می آمدند. زین العابدین بیگ شیخاوند ( ـ۹۱۸ق)، معصوم بیگ صفوی ( ـ۹۷۶ق) و پسرش صدرالدین ( ـ۹۸۴ق)، علی میرزا شیخاوند ( ـ۱۰۵۵ق) و بایندرخان شیخاوند از امرای شیخاوند و بزرگان اردبیل بودند. پس از سقوط صفویه قدرت و اعتبار این خاندان به شدت کاهش یافت.
