صومعه سرا

لغت نامه دهخدا

صومعه سرا. [ ص َ م َ ع َ س َ ] ( اِخ ) شهر کوچک صومعه سرا مرکز بخش صومعه سرا تابع شهرستان فومن و مختصات جغرافیائی آن بشرح زیر است : طول 94 درجه و 19 دقیقه عرض 37 درجه و 17 دقیقه در 22 هزارگزی باختر رشت و 16 هزارگزی باختر فومن از طریق جمعه بازار. سر راه شوسه رشت به طالش از طریق کسما و طاهرگوراب واقع شده است. ادارات دولتی قصبه عبارت از: بخشداری ، شهرداری ، دارائی ، دخانیات ، پست و تلگراف و تلفن ، بهداری ، آمار، ژاندامری ، دامپزشکی و جنگل بانی و دارای 8 هزار تن جمعیت است. در حدود 250 دکان دارد و روزبروز وسعت بازار واهمیت اقتصادی آن افزوده میشود. در سال 1327 با شرکت سهامی عده ای از سکنه ، کارخانه برقی در آنجا دائر شده و روشنائی آن را تأمین میکند. کارخانه برنج کوبی آن در حدود 7 ماه از سال دائر است و 20 تن کارگر دارد. آب آن از رودخانه ماسوله تأمین میشود. محصول عمده آن برنج ، توتون سیگار، ابریشم و چای ، و بیشتر سکنه آن کاسب بازاری هستند و روزهای یکشنبه هر هفته بازار عمومی دارند. یک باب دبیرستان و یک باب دبستان مختلط نیز دارد. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2 ).
صومعه سرا. [ ص َ م َ ع َ س َ ] ( اِخ ) نام یکی از بخشهای شهرستان فومن ،همچنین نام شهر کوچک مرکز بخش است. این بخش در قسمت شمال باختری شهرستان واقع و هوای آن معتدل و مرطوب است. آب مزروعی قرای تابع بخش از رودخانه های تنیان ، سیاه رودخان ، پلنگ رود و رودخانه ماسوله تأمین میگردد. محصول عمده این بخش به ترتیب اهمیت : برنج ، توتون سیگار، ابریشم ، چای و مختصر نیشکر در چند محل بخصوص است. راه شوسه رشت به طالش تقریباً از وسط این بخش از قصبات صومعه سرا، کسما، اباتر، طاهرگوراب و ضیابرمیگذرد. این بخش از دو دهستان یکی مرکزی و دیگری گسگرات تشکیل شده ، جمع قرای بخش در حدود 103 آبادی بزرگ و کوچک و جمع سکنه آن در حدود 63000 تن است. دهستان مرکزی از 60 آبادی تشکیل شده و در حدود 48 هزار تن جمعیت دارد. قرای مهم آن عبارتند از: قصبه کسما که در 4 هزارگزی شمال صومعه سرا واقع است و اهمیت تاریخی دارد و سابقاً مرکز حکومت فومنات بوده است. قرای مهم دیگر عبارت است از پشتیر، میانده ، مرکیه ، گوراب زرمخ که در انقلابات جنگل مرکز انقلابیون بوده ، پیشخان ،پشته ساز و تنیان. ( از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2 ).

فرهنگ فارسی

بخشی است از شهستان فومن واقع در شمال غربی شهرستان . هوای معتدل و مرطوب است . آب مزروعی قرای تابع بخش از رودخانه های تنیان سیاه رودخان پلنگ رود و رود ماسوله تامین میگردد. محصول عمده برنج توتون سیگار ابریشم چای و مختصر نیشکر است . راه شوسه رشت بطالش تقریبا از وسط این بخش میگذرد. بخش مزبور از دو دهستان ( مرکزی گسکرات ) تشکیل شده و جمع قرای آن حدود ۱٠۳ آبادی بزرگ و کوچک و مجموع سکنه آن حدود ۱٠۴۶۹۶ تن است. دهستان مرکزی از ۶٠ آبادی تشکیل شده و حدود ۴۸٠٠٠ تن جمعیت دارد . قرای مهم آن عبارتند از : کسما پشیتر میانده مرکیه گوراب زرمخ (که در نهضت جنگل مرکز جنگلیان بود ) پیشخان پشته سار تنیان . ۲ - شهر کوچک صومعه سرا مرکز بخش صومعه سرا در ۲۲ کیلومتری مغرب رشت و ۱۶ کیلومتری مغرب فومن از طریق جمعه بازار سر راه شوسه رشت به طالش از طریق کسما و طاهر گوراب: ۱٠۹۸۲ تن سکنه دارد . دارای کارخانه برنج کوبی است . آب از رود ماسوله تامین میشود . محصول عمده برنج توتون سیگار ابریشم و چای است و بیشتر سکنه کاسب هستند .

دانشنامه عمومی

صومِعه سَرا ( گیلکی: سۊماسرا ) مرکز شهرستان صومعه سرا در استان گیلان ایران است. محصولات عمدهٔ این شهر برنج، چای، نیشکر، نخ ابریشم، توتون، توت فرنگی، زعفران، مرغ، چوب صنعتی صنوبر و قطعات الکترونیکی است.
صومعه سرا در فاصلهٔ تقریبی بیست و سه کیلومتری مرکز استان قرار دارد و از شهرهای توسعه یافته در غرب گیلان محسوب می شود، صومعه سرا طبق آمار بزرگ ترین قطب تولید مرغ ایران است.
صومعه سرا از شهرهایی است که در غرب گیلان واقع شده و در سال ۱۳۳۸ از شهرستان فومنات جدا و به شهرستان صومعه سرا تبدیل شد و از آن پس شهرستان فومنات نیز به شهرستان فومن تغییر نام یافت. شهرستان صومعه سرا با وسعتی حدود ۶۳۳ کیلومتر مربع و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای پنج بخش که شامل بخش مرکزی، بخش تولم، بخش میرزا کوچک جنگلی، بخش طاهرگوراب، بخش ضیابر و ده دهستان کسما، پیشخوان، ضیابر، طاهرگوراب، اباتر، بهمبر، تولم، هندخاله، گوراب زرمیخ، مرکیه و سه شهر صومعه سرا، مرجقل، گوراب زرمیخ و یکصد و پنجاه و یک روستا می باشد. عرض جغرافیایی شهرستان سی و هفت درجه و پانزده دقیقه و طول جغرافیایی چهل و نه درجه و بیست دقیقه است. مرکز این شهرستان یعنی شهر صومعه سرا در فاصلهٔ تقریبی ۲۳ کیلومتری مرکز استان قرار دارد. این شهرستان حدود ۱۲۷٬۷۵۷ نفر ( سرشماری ۹۰ ) جمعیت دارد که رقمی حدود ۵۲٬۰۳۷ نفر ( %۴۰٫۷ ) از آن ها را جمعیت شهری و ۷۵٬۷۲۰ نفر ( %۵۹٫۲ ) را ساکنان روستا تشکیل می دهند. صومعه سرا در گذشته نسبت به آبادی های اطراف خود مثل کسما از اهمیت کمتری برخوردار بوده لیکن امروزه به دلیل داشتن موقعیت بهتر از آبادی های دیگر پیشی گرفته و به صورت مرکز شهرستان از اعتبار برخوردار است. صومعه سرا در میان کشتزارها و باغ های وسیع قرار گرفته است. برنج و توتون از محصولات مهم صومعه سرا است و در کنار آن پرورش کرم ابریشم و چای کاری رواج دارد. محله های صومعه سرا عبارتند از عربان، سیانگشته، لیموده، خاکیان، رونکیان، چوبکیان، فاطمه آباد، زیده سرا، که هر کدام در گذشته قریه هایی جدا بوده اند که به خاطر نزدیکی به هم متصل شده و شهر صومعه سرا را به وجود آورده اند. البته در سال های اخیر محله های جدیدتری نظیر شهرک امام، گلسار، گلشهر و زیباشهر نیز به محله های شهر افزوده شده اند که بافت های جدیدتری هستند و محله های نظیر عربان از محله های قدیمی تر شهر محسوب می شوند. مرکز شهر نیز از حد فاصل میدان ولی عصر تا انقلاب ( میدان اصلی ) خیابان برشنورد، طالقانی، امام خمینی و فرهنگ نیز دارای خیابان ها و کوچه های مختلفی هستند. بازار سنتی این شهر در روزهای یکشنبه برپا می شود.