ابن سنان خفاجی
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
دانشنامه اسلامی
نسب او به قبیله خفاجه می رسد. قبیله ای که در آغاز قرن چهارم هجری قمری از صحرای عربستان و حجاز به شام علیا مهاجرت کردند.
بر اساس نوشته های ابن خلکان، وی در سال های ابتدایی نیمه اول قرن پنجم هجری قمری به دنیا آمده است.
[ویکی اهل البیت] ابومحمد عبدالله بن محمدبن سنان خفاجی از ادبیان بزرگ شیعی در قرن پنجم هجری است. اثر وی «سرّالفصاحة» را می توان اثری ارزشمند در علوم بلاغی به شمار آورد.
ابومحمد عبدالله بن محمداِبْن ِ سِنان ِ خَفاجی ، ادیب و شاعر شیعی مذهب شام . تبار او به قبیلة خفاجه می رسید که در آغاز سدة چهارم قمری از صحرای عربستان و حجاز به شام علیا مهاجرت کردند.از نوشتة ابن خلکان چنین برمی آید که در ربع اول سدة 5 ق به دنیا آمده است .
در آن روزگار، ساکنان حلب ، بیشتر در اثر مساعی سیف الدولة حمدانی ، اغلب مذهب شیعة اثناعشری را پذیرفته بودند. بدین لحاظ احتمال می رود که خانوادة ابن سنان نیز شیعی مذهب بوده باشند.
در آغاز به فراگیری قرآن مجید و حدیث پرداخت و در فنون ادب نزد دانشوران حلب به کمال رسید و در سلک محدثان و قاریان ِ قرآن درآمد و از آنجا که قرآن را به سبک مخصوص خود و به نغمة اهل حلب می خواند، زبان زد خاص و عام گردید.
از استادان او ابونصر مَنازی و ابوالعلاء معرّی را نام برده اند. وی به منظور استفاده از محضر ابوالعلاء به معره سفر کرد و هنگام ورود با تحسین و تکریم او مواجه گردید.
سبک نگارش ابن سنان در نثر نیز ساده ، روشن ، عالمانه ، منتقدانه و فنی است . با اینهمه وی مباحث و مطالب مختلف و متنوع را به گونه ای درهم می آمیزد که کار تقسیم و تبویب مطالب را دشوار می سازد. او کتاب خود سرّالفصاحة را در علوم بلاغت ، با همین سبک نگاشته است و به همین لحاظ بنیان گذار مکتبی به شمار می رود که ویژگیهای خاص خود را دارد. ابن سنان به عنوان صاحب نظری بزرگ در کتب بلاغت مطرح شده و آراء او مورد نقد و بررسی و استناد قرار گرفته است
ابن سنان سرودن شعر را از کودکی شروع کرده بود و در سال 435ق ، که هنوز نوجوان بود، مرثیه ای در سوگ مخلص الدولة منقذی سرود. در سال 439ق نیز برای برادر وی ابوالمغیث مرثیه گفت . در سال 446ق در سوگ مادر خود نیز مرثیه ای سرود. وی بدین سان در عنفوان جوانی به شاعری شهرت یافت ، چنانکه 2 بیت از سروده های وی را ابوالعلاء ابن حسول به سال 443ق در دارالکتب ری برای باخرزی خوانده است .
شعر و ادب ابن سنان را غالب نویسندگان ستوده اند. وی در ادب استادی چون ابوالعلاء معری داشت از نوجوانی در سرودن شعر از سبک شریف رضی تقلید می کرد، تا سرانجام توانست با برخی از قصیده های وی به معارضه برخیزد.
