دخویه. [ دِ خ ُ ی ِ ] ( اِخ ) ( میخائیل یان ) ( 1836 - 1909 م. ) مستشرق معروف هلندی. وی از جوانی وقت خود را وقف تحصیل زبانهای شرقی کرد و تحت هدایت دزی و جوینبول مخصوصاً در زبان عربی متبحر شد و در 1860 در لیدن باخذ درجه دکتری نایل آمد سپس یکسال در دانشگاه اکسفورد تحصیل کرد و بمطالعه و تنظیم نسخه نزهةالافاق ادریسی موجود در کتابخانه بادلیان پرداخت که قسمتی از آن در 1866 با همکاری دزی ( بعنوان وصف افریقا و اسپانیا ) انتشار یافت. اثر دیگرش تذکره هائی در تاریخ و جغرافیای شرقی ( 3 جلد 1862 - 1864 ) است. پس از وفات دزی ( 1883 ) استاد عربی دانشگاه لیدن شد و در 1906 بازنشسته گردید و در لیدن درگذشت. در دوره تدریس خود نه فقط در شاگردانش بلکه در سایر فضلائی که در جلسات درسش حاضر میشدند نفوذبسیار داشت. دخویه رئیس هیئت تحریریه مجلدات 1-3 دایرةالمعارف اسلام نیز بود. دخویه بعضی از متون معتبرعربی را تحریر و منتشر کرد و از این راه خدمات بزرگ به محققین نمود. از آن جمله است مجموعه آثار جغرافیایی عربی مشتمل بر: 1- مسالک الممالک اصطخری ( لیدن 1870 ). 2- کتاب صورة الارض ابن حوقل ( لیدن 1873 ). 3- احسن التقاسیم مقدسی ( لیدن 1877 ). 4- فهارس ، لغتنامه وتصحیحات سه قسمت اول ( لیدن 1879 ). 5- مختصر کتاب البلدان ابن الفقیه همدانی ( لیدن 1885 ). 6- المسالک و الممالک ابن خرداذبه بضمیمه پاره هایی از کتاب الخراج قدامةابن جعفر ( لیدن 1889 ). 7- اعلاق النفیسه از ابن رسته و کتاب البلدان ابن واضح یعقوبی ( لیدن 1892 ). 8- کتاب التنبیه و الاشراف مسعودی و فهارس و لغتنامه مجلدات 7 و8 ( لیدن 1894 ). ( از دایرة المعارف فارسی ).
