بی کربنات

لغت نامه دهخدا

بیکربنات. [ ک َ ب ُ ] ( فرانسوی ، اِ ) بیکربونات. ملح اسیدی اسید کربونیک ( H2co3 ). بعبارت دیگر، جسم حاصل از اسید کربونیک درصورتی که فلزی جانشین نصف ئیدروژن آن گردد، مانند بیکربنات سودیوم ( Na 3 HCO ) یا جوش شیرین. ( از دائرة المعارف فارسی ). رجوع به کارآموزی داروسازی ص 141 و روش تهیه مواد آلی ص 231، 304 و گیاهشناسی ثابتی ص 73و نیز رجوع به جوش شیرین و کربنات و کربونات شود.

فرهنگ عمید

نمک اسیدکربنیک و مخصوصاً نمکی که اساس آن سدیم باشد.

فرهنگ فارسی

بی کربونات. ملح اسیدی . اسید کربونیک . بعبارت دیگر جسم حاصل از اسید کربونیک در صورتیکه فلزی جانشین نصف ئیدروژن آن گردد .

دانشنامه عمومی

در شیمی آلی به یک شکل میانه از پروتون زدایی کربنیک اسید بی کربنات یا هیدروژن کربنات می گویند. بی کربنات در دستگاه تنظیم پی اچ بدن نقشی حیاتی دارد. بی کربنات ها باعث سختی آب هم می شوند. اگر بی کربنات با +H ترکیب شود کربنیک اسید را به وجود می آورد. کربنیک اسید باعث اسیدی شدن خون می شود. کربنیک اسید از ترکیب کربن دی اکسید و آب به وجود می آید. عامل ترکیب این دو مولکول آنزیم کربنیک انیدراز هست که در غشای داخلی گلبول قرمز خون وجود دارد. بیکربنات می تواند توسط یاخته های کبد ( ذخیره شده در کیسه صفرا ) و لوزالمعده به روده باریک ترشح شود تا ph در درون روده باریک قلیایی شود و افزایش یابد علاوه برآن یاخته های پوششی مخاط روده باریک نیز، خود می توانند بیکربنات را ترشح کنند.
یون بی کربنات یا یون هیدروژن کربنات یک آنیون با فرمول تجربی HCO3− و جرم مولکولی 01/61 amu ( دالتون ) است. این مولکول از یک اتم کربن که به وسیلهٔ ۳ اتم اکسیژن که یکی از آن ها با یک هیدروژن پیوند دارد و با چیدمان سه وجهی فراگرفته شده، تشکیل شده دارد. یون کربن دارای یک بار قراردادی ۱ - است و بار مزدوج کربنیک اسید ( H2CO3 ) و اسید مزدوج کربنات ( CO32− ) می باشد که در واکنش های زیر با آن به تعادل شیمیایی می رسد:
CO32− +2 H2O ⇋ HCO3− + H2O + OH− ⇋ H2CO3 +2 OH−
H2CO3 +2 H2O ⇋ HCO3− + H3O+ + H2O ⇋ CO32− +2 H3O+

دانشنامه آزاد فارسی

رجوع شود به:کربنات هیدروژن