دانشنامه اسلامی
پس از سقوط قازان به دست روس ها در ۹۵۹ ق / ۱۵۵۲ و تلاش وسیع آنان در جهت تغییر مذهب مردم مسلمان تاتار و ویران کردن مساجد و ضبط اموال و نفی بلد بسیاری از آنها، قیام های اسلامی متعددی بر ضد روس ها به وقوع پیوست، چنانکه از ۹۷۹ تا ۱۰۱۹ ق/ ۱۵۷۱ تا ۱۶۱۰ تاتارهای مسلمان چندین بار شورش هایی کردند که با بی رحمی سرکوب شد. در بخش سفلای ولگا نیز قیام هایی روی داد، از جمله در ۱۰۸۹ ق/ ۱۶۷۸ و در ۱۳۴-۱۱۱۷ق/ ۱۷۲۲ –۱۷۰۵، کوچک سلطان قیام وسیعی را بر ضد روس های سلطه گر آغاز کرد که با شدت عمل بسیار، سرکوب گردید.
