کوه نور
فرهنگ فارسی
دانشنامه عمومی
کوه نور (الماس). کوه نور، با وزن ۱۰۵٫۶ قیراط ( ۲۱٫۱۲ گرم ) ، یکی از بزرگ ترین الماس تراش خوردهٔ جهان است. این الماس در گذشته ۱۸۶٫۰۶۲۵ قیراط برابر ۳۷٫۲۱ گرم وزن داشت که در تراش سال ۱۸۵۴ وزن آن کاهش یافت. این الماس امروزه بر روی تاج الیزابت، شهبانوی مادر قرار دارد. کوه نور مشهورترین الماس غیرقابل ارزش گذاری جهان است .
الماس کوه نور هم اکنون بخشی از جواهرات سلطنتی پادشاهی بریتانیا است که بعد از سرقت از ایران به انگلستان رفت و نمونه جایگزین و بدل آن در برج لندن در بریتانیا به نمایش درآمده است. این الماس جفتِ الماس پرآوازه دریای نور است که هر دو از کهن ترین جواهرات شناخته شده در جهان هستند. این الماس درشت سال ها میان حاکمان هند، مغولستان، افغانستان، ایران و بریتانیا دست به دست شده است.
الماس کوه نور که در ابتدا بر روی تخت طاووس بود، پس از جنگ ایران و هند به همراه جفت آن یعنی الماس دریای نور توسط نادرشاه از هند به ایران آورده شد. بعد از مرگ نادرشاه از روی تخت کنده و دزدیده شد و از ایران خارج گردید. پس از الحاق پنجاب در سال ۱۸۴۹، در زمان سلطنت ۱۱ ساله ماهاراجه امپراتوری سیک، دولیپ سینگ، که تحت تأثیر سایه حکومت می کرد. متحد کمپانی، گلاب سینگ، اولین مهاراجه جامو و کشمیر که قبلاً این سنگ را در اختیار داشت، توسط کمپانی هند شرقی به ملکه ویکتوریا داده شد.
این سنگ قیمتی از ناحیه قلعه باستانی گلکنده در نزدیکی حیدرآباد در ایالت آندرا پرادش هند در سال ۱۶۵۶ میلادی به دست آمد و توسط میرزا محمد میر جمله وزیر مشهور ایرانی عبدالله قطب شاه به شاه جهان پادشاه گورکانی هند تقدیم شد و در آنجا ماند.
در سال ۱۷۳۹ میلادی نادرشاه پس از تسخیر هند، این الماس را که بر تاج محمدشاه گورکانی می درخشید، دید و گفت: «این کوهی از نور است» و از آن تاریخ نام کوه نور بر آن ماند. او این الماس را به همراه دو قطعه الماس دیگر دریای نور ( در موزه جواهرات ملی ایران ) و مغول کبیر ( که جواهرشناسان دنیا معتقدند همان الماس اورلف است که بر روی گرز امپراتوری کاترین دوم روسیه در مجموعه الماس های کاخ کرملین نگهداری می شود ) به عنوان غنائم جنگی از هند بیرون آورد.
الماس کوه نور پس از مرگ نادرشاه، توسط احمدشاه درانی به افغانستان انتقال یافت و در حدود ۷۰ سال در افغانستان نگهداری گردید.
