دانشنامه اسلامی
«منطق صوری» و بخشی که از خود مواد و محتوای معلومات بحث می کند، «منطق مادی» یا «صناعات خمس» نامیده می شود.
اقسام استدلال و قیاس
در منطق مادی یا صناعات خمس، استدلال و حجت را به لحاظ مواد و محتوای مقدمات که آیا یقینی اند یا مشهور یا مسلم و یا مخیل و غیره به اقسامی تقسیم می کنند؛ زیرا هریک از این مقدمات نتیجه ای خاص را به بار می آورند و به لحاظ نتیجه ای که می دهند، استدلال و قیاس را به «برهانی»، «جدلی»، «خطابی» و «شعری» تقسیم می کنند.
قیاس جدلی
قیاس «جدلی»، قیاسی است که از ظنیات تشکیل شده باشد و مقدمات آن شامل مشهورات، مسلمات و مقبولات می شود. بنابراین «مقبولات» در صناعت جدل به کار می رود.
خطابه
...
