دانشنامه اسلامی
منابع در ذکر نسب خاندان طاهری تا نام رزیق متفق هستند. به همین سبب آگاهی های مختصری پیرامون موقعیت اجداد طاهر بن حسین نگاشته اند. فرزندان رزیق نام طلحه و مصعب که از تربیت و آموزش کافی برخوردار بوده اند در تحولات سیاسی نقش بسیاری داشتند. آنها اولین داعیان نهضت عباسی در خراسان بوده اند. طلحه جز پنج نفر نقیب اولی بود که "محمد بن علی" آنها را برای دعوت به خراسان فرستاد. طلحه مکاتبات با ابراهیم امام را هم به عهده داشت. با ورود ابومسلم، ابومنصور طلحه وظایف حساس خود را ادامه داد تا این که ابومسلم برای استواری بیعت با لشگریان از ابومنصور خواست تا از سپاهیان یک بار دیگر بیعت بگیرد. برادر ابومنصور، مصعب بن رزیق جد طاهر بن حسین نیز در خدمت عباسیان به امر دعوت اشتغال داشته و کاتب سلیمان بن کثیر بوده است. ظاهرا وی بعد از پیروزی عباسیان به پاس خدماتش حکومت پوشنگ که موطن اصلی اش بوده است را به دست آورد. او از طرف "مهدی" حکومت پوشنگ را داشته، زیرا در آن سال "یوسف بن ابراهیم بن برم" یاغی خارجی وی را از آن شهر بیرون راند. این سال ها روزگار دگرگونی های مهم اجتماعی، سیاسی و مذهبی در خراسان بود، اما ترقی طاهریان محسوس نبود و تسلط و نفوذ آنها در خراسان خبر از نقش بزرگ تر آنها در آینده می داد. حسین بن مصعب پدر طاهر در خراسان نیز موقعیت و اعتبار بسیاری داشت. او در زمان "منصور" به همراه سپاه خراسان روانه بغداد شد. در این سفر فرزند خردسالش طاهر نیز همراه او بود که در کودکی آنجا پرورش یافته بود.
← بازگشت پدر طاهر به زادگاهش
حسین بن مصعب موسس سلسله طاهریان از ده پوشنگ از نواحی هرات بود او در زمان هارون الرشید در خراسان می زیست و حکمران پوشنگ بود و در خراسان با دعات عباسی نیز همکاری می کرد. در دوره امارت "مامون" در خراسان نیز حسین در درگاه او بود و چون به سال ۱۹۹ درگذشت مامون بر جنازه او نماز خواند و کسی را برای ابلاغ این خبر به طاهر فرستاد. طاهر در ابتدا در خراسان بود و و هم در آنجا وارد دربار مامون شد در سال ۱۹۵ که "امین" دشمنی را با برادر آغاز کرد نام او را از خطبه انداخت مامون به تایید "فضل بن سهل"، طاهر را که مردی باکفایت بود به ریاست سپاهی به مقابله با سپاه امین فرستاد. امین در جنگ با دو فرمانده سپاه مامون "هرثمه" و طاهر شکست خورد و قبل از این که بتواند خود را به پناه هرثمه که به زعم او طبع نرم تری نسبت به طاهر داشت درآورد به دست فرمانده دیگر طاهر کشته شد، و سر او به پیشگاه مامون فرستاد مامون نیز به طاهر نامه نوشت و گفت نیک کرده ای و احتیاط آورده ای هم چنین می بایست که کردی.
خلافت مامون
مامون بعد از این که به خلافت نشست طاهر را به حکومت بغداد و شحنگی آنجا رسانید و در سال ۲۰۵ طاهر را به حکمرانی خراسان گماشت. این سال، سال فرمانروایی ایرانیان در مشرق ایران است. ظهور طاهریان آرزوی ایرانیان را در کسب استقلال تا اندازه ای به واقعیت نزدیک کرد.
← جهات خدمت طاهر به مامون
...
