دانشنامه اسلامی
قریب یکی از اسمای حسنای الهی است که در قرآن به چند معنا آمده است:
← قرب مکانی
آیاتی از قرآن مجید نیز مسئله قرب وجود الهی به انسان را مطرح کرده است؛ این آیات را آیات صفت قرب نامیده اند که عبارتند از: ۱. آیه ۸۵سوره واقعه : (ونحن اقرب الیه منکم ولکن لا تبصرون)؛ ) و ما به آن محتضر از شما نزدیکتریم ولی نمی بینید.
واقعه/سوره۵۶، آیه۸۵.
فرقه های مشبهه و مجسمه با استناد به ظواهر این آیات قائل به تجسیم شده می گویند: خداوند دارای قرب مکانی است. ولی تفسیر صحیح این است که این آیات کنایه از نهایت نزدیکی خداوند به بشر هستند، و منظور از نزدیکی، احاطه وجودی خداوند به بشر و دیگر موجودات است و این آیات به ویژه آیه ۱۶ سوره ق، مسئله لامکان بودن خداوند را به عالی ترین وجه ترسیم کرده است؛ زیرا می گوید: خداوند به هر انسانی از رگ گردنش نزدیک تر است؛ پس او همه جا حتی درون جان و قلب حضور دارد. مسلما چنین کسی مافوق مکان است؛ زیرا شیء واحد نمی تواند با تمام وجودش در مکان های متعدد باشد. این لامکان بودن، با آیاتی دیگر همانند (لیس کمثله شیء)،(لا تدرکه الابصار)،(فاینما تولوا فثم وجه الله) و… نیز تایید شده است. پس خداوند همه جا حاضر و ناظر است و در عین حال مکانی ندارد و وجودش برتر از زمان و مکان است و از آن جا که همه چیز وابسته به وجود او است و هرگز از او جدا نیست، احاطه او بر موجودات، احاطه وجودی (احاطه قیومی و ربوبی) است.
قرشی بنابی، علی اکبر، ۱۳۰۷، قاموس قرآن، ج۵، ص۲۹۳-۲۹۴.
...
