دانشنامه اسلامی
آیات قرآن و تعالیم نبوی و رهنمودهای ائمه ، خصوصاً امام علی ، بیشترین تأثیر را در توجه اصحاب به تاریخ داشت و الگوبرداری از رفتارهای فردی و اجتماعی پیشوایان دین ، انگیزه روایت و تدوین و تألیف سیره آنان شد. اهل بیت علیهم السلام تعلیم و روایت سیره پیامبر اکرم را به منزله اسوه ای نیکو، با جدّیت دنبال می کردند.
توجه امام علی علیه السلام به تاریخ
سیره امام علی و سخنان آن حضرت نیز منبعی سرشار و الهام بخش گردید. توجه امام علی علیه السلام به تاریخ و نمود آن در سخنان حضرت، استمرار عنایت قرآن کریم به سرگذشت امت های پیشین است و آن حضرت، مانند قرآن، با دیدی انتقادی و با اهداف تعلیمی و تربیتی به تاریخ نگریسته و از این رهگذر به سیره انبیا ، وضع ملت ها پیش از بعثت و عربِ روزگار جاهلیت ، سیره پیامبر اسلام و سیره شخصی و نیز رویدادهای پس از پیامبر اسلام پرداخته است.
سرچشمه تاریخ نگاری شیعیان
همین توجه به تاریخ انبیا و سیره پیامبر سرمشق و سرچشمه تاریخ نگاری شیعیان شد. افزون بر این، سیره امام علی و اهل بیت علیهم السلام، به منزله جانشینان بر حق پیامبر و نمایندگان اسلام راستین موضوع تألیفات و تک نگاریهای بسیار گردید.
هدف از تاریخ نگاری شیعیان
...