دانشنامه اسلامی
در منابع فقهی حکم به وجوب قرض دادن - حتی در صورت توانایی - نشده؛ بلکه مستحب مؤکد دانسته شده است. با این وجود قرض دادن به برادران دینی، سنتی اسلامی و از مستحباتی است که در آیات و روایات تأکید فراوانی بر آن شده و خودداری از آن در صورتی که توان مالی وجود داشته باشد، عملی ناپسند و مورد نکوهش است.
بیان روایات
روایات فراوانی در مورد قرض وجود دارد که به یک مورد آن اشاره می کنیم:
← روایتی از پیامبر
ما با تمام اموال و سرمایه ها متعلق به پروردگارمان هستیم. وقتی که سرمایه از آن خداست، و برای قرض دادن و برطرف کردن نیاز دیگران هیچ عذر و بهانه ای نیست؛ چرا حاجت برادران دینی را برآورده نکنیم. چه بسا خداوند ما را وسیله قرار داده جهت برآورده کردن احتیاجات نیازمندان و ما نباید بی اعتنا باشیم. خداوند می خواهد مشکل بعضی ها را به دست ما برطرف سازد و در عوض، اجر و پاداش فراوانی هم به ما بدهد. وقتی ما نسبت به دستور خدا و پیامبر که در توانمان هست بی اعتنا باشیم، روز قیامت خداوند هم برای ورود ما به بهشت بی اعتنا خواهد بود. با این وجود این روایت ناظر به حرمت خودداری از قرض نیست؛ زیرا محروم شدن از بهشت نه بدان دلیل است که شخصی که قرض نداده واجبی را ترک کرده و حرامی را انجام داده است، بلکه بدان معناست که در صورت خودداری فرد متمکن از قرض دادن، خداوند او را از برخی بخشش ها و تخقیقاتی که در قیامت شامل نیکوکاران می شود، محروم خواهد کرد و در عمل او نه به دلیل قرض ندادن، بلکه به دلیل گناهانی که انجام داده و مشمول بخشش نشده، از بهشت محروم خواهد شد.
