دانشنامه اسلامی
ابوحصین در کوفه زندگی می کرد. وی از مردان بزرگ و مشهور عرب به شمار می رفت و از نظر خصوصیت اخلاقی، فردی ظاهر الصلاح، فقیه، شریف، و مورد اعتماد مردم بوده است، و از عزت نفس بالایی برخوردار بوده است، به گونه ای که مسعر می گوید: «کسی از ابوحصین تقاضای کارگزاری کرد و دو هزار درم برای او فرستاد. ابوحصین نپذیرفت و آن را رد کرد. من به او گفتم: ای ابوحصین چرا نپذیرفتی؟ گفت: بزرگواری و آزرم مانع آمد». همچنین سفیان، از گفته مردی از کوفیان نقل می کرد که چون مرگ عامر فرا رسید از او پرسیدند ما را به پیروی از چه کسی فرمان می دهی؟ گفت: من عالم نیستم و عالمی هم بر جای ننهاده ام، ولی ابوحصین به راستی مردی نکوکار و پسندیده است. همچنین در منابع تاریخی آمده است که ایشان فرزند پسر نداشته است و تنها یک دختر داشته، و داماد ایشان فردی به نام قیس بن ربیع بوده است و همچنین یک نوۀ نیز داشته است.
چگونگی اعتبار احادیث ابن عاصم
احمد بن سنان می گوید: چهار نفر از راویان حدیث در کوفه بودند که کسی در مورد ایشان از نظر ثقه بودن تردید نداشت. آن چهار نفر عبارت از منصور، ابوحصین عثمان بن عاصم، سلمه بن کهیل و عمرو بن مره بودند. در مورد ثقه بودن روایات آنان می گفتند: اگر کسی در مورد ثقه بودن این چهار نفر تردید کند، خودش اهل خطا و اشتباه است. فردی از احمد بن سنان پرسید کدام یک از این دو نفر -که اشاره به ابواسحاق و ابوحصین می کرد- احادیثش معتبرتر است؟ احمد بن سنان در جوابش گفت: ابوحصین. یحیی بن آدم از ابی بکر عیاش نقل می کند که ابوبکر فرمود: من از ابا حصین حدیث «من کنت مولاه و هذا علی مولاه» شنیدم و ابا حصین دربارۀ این حدیث می گفت: من این حدیث را نشنیده بودم تا این که از خراسان به دست ما رسید، و این حدیث را ابا اسحاق در میان مردم نقل کردند و عده ای نیز آن را قبول کردند، و سپس گفت این حدیث از نظر من صحیح است و در آن هیچ شکی هم نیست، و یحیی بن آدم می گوید این برای من بسیار تعجب داشت که فردی، آن هم با گرایش عثمانی در کوفه باشد و این حدیث را نیز نقل کند. فضل بن زیاد از احمد بن حنبل نقل می کند: ابو حصین با وجود این که از نظر روایت حدیث بسیار مورد اعتماد و ثقه بودند؛ اما روایات زیادی از ایشان نقل نشده است، و این خود یکی از معیارهای ثقه بودن احادیث ایشان می باشد و قیس بن ربیع در مورد تعداد احادیث ایشان می گوید: از ابا حصین فقط ۴۰۰ حدیث نقل شده است.
برخی از استادان و شاگردان
در این جا به عنوان نمونه به ذکر چند نمونه از استادان و کسانی که عثمان از آنان نقل روایت کرده اند، می پردازیم.الاعمش (۶۰- ۱۴۸ه)، نامش سلیمان و نام پدرش مهران بود. کنیه اش ابومحمد، و از قبیلۀ بنی اسد بود. ایشان عالم به قرآن و حدیث و فرایض -احکام میراث- بود. ابومعاویه از اعمش نقل می کند که اعمش می گفت ابو حصین از من حدیث را می شنید. سپس آن احادیث را به مردم نقل می کرد. مجاهد بن جبر (۲۱- ۱۰۴ه)، معروف به حجاج مکی می باشد و در زمان عمر به دنیا آمده است، ایشان اهل مکه بود؛ ولی در کوفه زندگی می کرد، در زمینۀ تفسیر و حدیث بسیار معتبر و موثق بود. نبیط بن شریط الاشجعی (۰۰۰-۱۸۲ه)، عبیدالله بن عبدالرحمن در بغداد به دنیا آمد؛ اما در کوفه زندکی می کرده است، وی از راویان موثق حدیث و از حفاظ حدیث بود. و اصحاب کتب سته در کتب خویش از وی بسیار حدیث نقل کرده اند. و از جمله کسانی که از محضر عثمان بن عاصم استفاده کرده و از او نقل حدیث کرده اند، عبارتند از:مالک بن مغول (۰۰۰-۱۵۸ه) وی ملقب به مالک بن عبدالله است و اهل بجلیه می باشد؛ اما در کوفه زندگی می کرده است. قیس بن ربیع (۰۰۰-۱۶۸ه)، وی فقیه و محدث بود و از عثمان بن عاصم نیز حدیث نقل کرده است. وی معروف به ابا محمد اسدی است و اهل کوفه می باشد. شعبه بن حجاج (۰۰۰-۱۶۰ه)، وی از قبیله ازد بود، و کنیه اش ابو بسطام و محدثی مورد اعتماد و امین و استوار و صاحب حدیث و حجت است. ابو قطن عمرو بن هیثم می گفت شعبه می گفته است از هیچ چیز به اندازه حدیث بیم آن را ندارم که سرانجام به دوزخم افکند و از این رو بسیار اندوهگینم. ایشان در سن هفتاد و پنج سالگی درگذشته است.
فعالیت های سیاسی
...
