ائورت

فرهنگ معین

( آئورت ) (ئُ ) [ فر. ] (اِ. ) سرخرگ بزرگی که به بطن چپ قلب متصل است و خون تصفیه شده را به تمام بدن می رساند، بزرگ سرخرگ . (فره )

فرهنگ عمید

( آئورت ) بزرگ ترین سرخ رگ بدن که از بطن چپ قلب خارج می شود و توسط شاخه های خود خون را به تمام بدن می رساند، ام الشرایین.

فرهنگ فارسی

( آئورت ) ( اسم ) سرخ رگی که در انسان از بطن چپ قلب خارج شود و آن تن. اصلی و عمومی سرخرگهای دیگر بدنست و بدو قسمت سینه یی و شکمی تقسیم گردد و خون روشن ( اکسیژن دار ) در آن جاریاست بزرگ سرخ رگ بدن ام الشرائین آورت آورطی ارطی . فرهنگستان این کلمه را در برابر انتخاب کرده است .

فرهنگستان زبان و ادب

آئورت
[زیست شناسی] ← بزرگ سرخرگ

دانشنامه عمومی

آئورت. آئورت ( به انگلیسی: Aorta ) یا بزرگ سرخرگ، سرخرگ بزرگی است که به بطن چپ قلب متصل است و خون تصفیه شده را به تمام بدن می رساند.
مهم ترین شاهرگ بدن آئورت است که خون را از بطن چپ قلب دریافت و به اعضای بدن می رساند. آئورت سه لایهٔ داخلی، میانی و خارجی دارد که از کلاژن، الاستین و عضلات صاف ساخته شده اند. ( این لایه ها در واقع سه بافت اصلی پیوندی، ماهیچه ای، و پوششی هستند )
در ابتدای محل خروج آئورت از بطن چپ، دریچهٔ سینی شکلی ( دریچهٔ آئورت ) قرار دارد که یک طرفه است و در هنگام انقباض بطن چپ باز و بعد از وارد شدن خون به آئورت بسته می شود و اجازهٔ بازگشت خون از آئورت به بطن چپ را نمی دهد. دریچهٔ سینی فاقد بافت ماهیچه ای است و جهت جریان خون آن را باز و بسته می کند. ( مشابه همین دریچه در ابتدای سرخرگ ششی و بطن راست وجود دارد ) .
نام فارسی این رگ، بزرگ سرخرگ، است و در قدیم در فارسی به آن اَبهَر، رگ جان، رگ هفت اندام و ام الشرائین هم می گفتند و در تعریف آن نوشته می شد: رگ پشت به دل پیوسته.
خاقانی می گوید:
واژه اروپایی آئورت در کتاب های قدیم پزشکی ایران از یونانی گرفته شده و به صورت اوُرتا به کار رفته است و در کتاب های عربی آن را اورطه می نوشتند. در فارسی شکل های آورطی و آورتی دیده شده است. اصل یونانی این واژه به صورت Αορτή ( آئورته ) و در اصل به معنی بند و نواری است که چیزی از آن می آویزند. ارسطو این واژه را برای اشاره به بزرگ سرخرگ استفاده کرد. آئورته به صورت آئورتا به لاتین و از آن زبان به دیگر زبان های اروپایی راه یافت.
سرخرگ آئورت پس از خروج از بطن چپ به سه قسمت آئورت صعودی، قوس آئورت، آئورت نزولی تقسیم می شود.
سرخرگ های تاجی ( شریان های کرونری ) از ابتدای آئورت ( بزرگ سرخرگ بالارو ) منشأ گرفته و بنابراین اولین شریان هایی هستند که خون حاوی اکسیژن زیاد را دریافت می دارند. دو سرخرگ تاجی ( چپ وراست ) نسبتاً کوچک بوده و هر کدام کمتر از ۳ یا ۴ میلیمتر قطر دارند. وظیفهٔ رگ های کرونری، تغذیه و خون رسانی به قلب می باشد.
از قوس آئورت ابتدا سرخرگ بازویی سری ( براکیوسفالیک ) راست جدا می شود که این سرخرگ خود به دو شاخه سرخرگ زیرترقوه ای ( ساب کلاوین ) راست و کاروتید مشترک راست تقسیم می شود. دومین سرخرگ اصلی که از آئورت جدا می شود سرخرگ کاروتید مشترک چپ و سومین سرخرگ، سرخرگ زیرترقوه ای چپ است.