دانشنامه اسلامی
فقه مقارن که فقه تطبیقی نیز نامیده شده، بر گونه ای از عرضه فقه اطلاق می گردد که در آن، آرا و دیدگاه های مختلف فقها در بیان حکم مسئله ای شرعی، همراه دلیل هر دیدگاهی و گزینش و ترجیح نظریه درست با برهان و دلیل، گردآوری می شود. قدما از عرضه فقه با چنین رویکردی به « فقه الخلاف » یا « فقه الخلافیات » تعبیر می کردند.
هدف
غرض از عرضه فقه مقارن - چنان که از تعریف آن پیدا است - بررسی آرای مختلف فقهی و ایجاد موازنه میان آن ها و ترجیح یکی از آنها با برهان و دلیل است.
روش بحث
نحوه بحث و ارائه دیدگاه ها در فقه مقارن سه گونه است:۱. گردآوری دیدگاه های مختلف فقهای یک مذهب فقهی ، مانند آنچه در مختلف الشیعة علامه حلی صورت گرفته است.۲. گردآوری دیدگاه های مذاهب مختلف فقهی. بیشتر کتاب های نگاشته شده در این موضوع از این نوع اند، از قبیل « الخلاف » شیخ طوسی ؛ « جامع الخلاف و الوفاق » علی بن محمد سبزواری و « منتهی المطلب » و « تذکرة الفقهاء » علامه حلی. ۳. بیان حکم شرعی مسئله ای و ایجاد موازنه میان آن و قانون مدنی و سنجیدن مقدار مخالفت یا موافقت قانون مدنی با حکم شرعی و بیان آنچه که مصلحت عمومی اقتضا می کند. برخی معاصران به این شیوه از فقه مقارن اشاره کرده و به آن پرداخته اند، مانند « تحریر المجلة » نگاشته محمدحسین کاشف الغطاء .
روش متأخرین
...
