روغن کرچک
دانشنامه عمومی
نام علمی: Ricinus Communis نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گل های یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گل های نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه ای و روغن دار برجسته در خوشه ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتی متر. گل های ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته اند. میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز ( یا قرمز - ارغوانی ) می باشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده می شود و دانه ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانههای لوبیا و دارای پوسته براقی می باشند؛ که درون آن ها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه های کرچک وجود دارد. پوست این دانه ها حاوی این سم است که یکی از کشنده ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه های Caruncle توسط مورچه ها صورت می پذیرد.
دانشنامه آزاد فارسی
مایع چرب و غلیظ بی رنگ یا زرد رنگ یا زرد مایل به قهوه ای حاصل از دانه های گیاه کرچک. اگرچه طعم ناخوشایندی دارد، عملاً بی بوست. در آب حل نمی شود، اما در حلال های آلی حل می شود. کرچک طبی با استفاده از دانه های پوست گرفته تولید می شود. دانه های پوست نگرفتۀ کرچک، که منبع تولید صنعتی روغن کرچک است، ۴۵ تا ۵۵ درصد روغن پس می دهند. روغن را با فشار از دانه ها جدا، تصفیه، و سپس رنگ بری می کنند. روغن کرچک، گذشته از مصرف به منزلۀ مسهلی ساده، به منزلۀ روان ساز نیز در ترکیبات نیتروسلولوزی، در لوازم آرایش، و در فرآورده های عایق کاری به کار می رود و در ساخت لاک ها و رنگ های ضد آب نیز مصرف می شود.
