دلفان. [ دَ ل َ ] ( ع مص ) دلف [ دَ / دَ ل َ ]. ( ازمنتهی الارب ) ( از اقرب الموارد ). رجوع به دلف شود. دلفان. [ دِ ] ( اِخ ) ایل کرد پیشکوه است که یکی از طوایف اربعه از طوایف پیش کوه ایلات کرد ایران است ، و در شمال غربی لرستان بین کرمانشاه ، هرسین ، الیشتر سکونت دارند. ( از جغرافیای سیاسی کیهان ). دلفان. [ دِ ] ( اِخ ) یکی از بخشهای شهرستان خرم آباد است. این بخش در شمال باختری شهرستان واقع و حدود آن بشرح زیر است : از خاور به کوه و بخش سلسله ، از شمال به منطقه ٔکرمانشاه ، از غرب به رودخانه صیمره و گاماسیاب ، ازجنوب به بخشهای طرهان و چگنی. آب آن از رودخانه های بادآور، کفراش ، گیزه رود، حسن کاویار توده تیزآب قند وقنوات و چشمه های متفرقه تأمین میشود محصول آن غلات ،صیفی ، لبنیات و پشم است. راه شوسه خرم آباد به کرمانشاه از این بخش میگذرد. این بخش از 5 دهستان بشرح زیر تشکیل گردیده است : 1- دهستان نورعلی دارای 41 آبادی و 9800 تن سکنه. 2- دهستان خاوه با 30 آبادی و 8800 تن سکنه. 3- دهستان کاکاوند با 99 آبادی و 19600 تن سکنه. 4- دهستان ایتیوند با 54 آبادی و 000،10 تن سکنه. 5- دهستان میربک با 58 آبادی و 13400 تن سکنه. که جمع آن 282 آبادی و 62600 تن سکنه می شود. ساکنین از طایفه موسیوند، میربیک ، نورعلی ، ایتیوند و کاکاوند خاوه میباشند. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران 6 ).
فرهنگ فارسی
یکی از بخشهای شهرستان خرم آباد ( استان ششم ) که در شمال غربی آن شهرستان واقع است و در مغرب آن رودخانه سیمره و گاماسب جریان دارد. کوهستانی و سردسیراست .محصول آن غلات صیفی لبنیات و پشم میباشد. دلف .
دانشنامه آزاد فارسی
دِلْفان دسته ای از طوایف لُر، منسوب به ناحیۀ دلفان/خاوه در شمال غرب خرم آباد، مرکب از طوایف کاکاوند، موسیوند، ایوتیوند (ایوتوند)، اولادقبا، بیژنوند/بیجن وند، سنجابی، حسنوند، قلائی، بشرآمد، چواری. ییلاق این طوایف در جلگۀ خاوه و قشلاق شان در جلگۀ طرهان است. جمعیت طوایف دلفان در اواخر دورۀ قاجار نزدیک به ۱۰هزار خانوار بود. امروزه بسیاری از اعضای این طوایف در خاوه و طرهان یک جانشین شده اند. طبق آخرین سرشماری های عشایری، تعداد چادرنشینان دلفان لرستان بالغ بر ۱۸۷۵ خانوار بود. دلفان ها تا پیش از قاجاریه اتباع والی لرستان بودند. چندصد خانوار از این مردم، ظاهراً بعد از قتل نادرشاه، از تعدیات اسماعیل خان والی پشتکوه، از خاک لرستان به ناحیۀ چمچمال در خاک کرمانشاه گریختند. حدود ۱۰۰۰ نفر از این مردم در جریان جنگ های کریم خان و آزادخان افغان، به قوای زندیه پیوستند. دلفان ها در اوایل سلطنت ناصرالدین شاه قاجار به جنگ با خانلرمیرزا احتشام الدوله حاکم خوزستان و لرستان برخاستند. موسی خان دلفان از شجاعان معروف لر در این جنگ ها کشته شد. فوج سلسله و دلفان در جنگ های ایران و انگلیس در ۱۲۷۱ق شرکت داشتند.
