دانشنامه اسلامی
معنی قَوَّامِینَ: بسیار قیام کنندگان - بسیاربر پا دارندگان(کلمه قیام بر وزن فیعال می باشدو قیام بر هر چیز به معنای درست کردن و حفظ و تدبیر و تربیت و مراقبت و قدرت بر آن است ،چون قیام به معنای ایستادن است ، و عادتا بین ایستادن و مسلط شدن بر کار ملازمه هست ودر فارسی هم ...
ریشه کلمه:
عزز (۱۱۹ بار)
«عزیز» از مادّه «عِزَّة» به معنای قدرتمندی است که شکست ناپذیر است، هم توانایی بر ارائه آیات بزرگ دارد، و هم در هم کوبنده تکذیب کنندگان است.
از اسماء حسنی است به معنی توانا و قادر در مجمع فرموده: عزیز توانائی است که مغلوب نمیشود و به قولی: کسی است که چیزی بر او ممتنع نیست. «العزیز القدیر الذی لا یغالب و قبل هو القادر الذی لا یمتنع علیه شیء اراد فعله». ، . عزیز آنگاه که درباره خدا به کار رفته نوعاً با یکی از اسماء حسنی توأم است مثل «حَکیم» در دو آیه فوق و مثل ، ، ، ، . و نظائر آن. اینها ظاهراً برای فهماندن این حقیقت است که خدا در عین عزّت و توانائی کارهایش از روی حکمت و مصلحت است و در عین حال مهربان، بخشاینده، وهاب، دانا، پسندیده و... است نباید از عزّت خدا به هراسید. گاهی در مقام تهدید آمده: . در بعضی از آیات آمده: . ظاهراً مراد از عزیز در این آیات منیع و دافع است یعنی خدا قوی است کسی او را زبون نتواند کرد و عزیز و منیع است که کسی به مقام و سلطنت او نرسد. آیه چنین است «... وَلَیَنْصُرَنَّ اللّهُ مَنْیَنْصُرُهُ اِنَّ اللّهَ لَقَوِیٌ عَزیزٌ» شاید قوی اشاره به اصل قدرت و عزیز اشاره به عملی کردن آن باشد یعنی هم نیرومند است و هم بر اعمال آن تواناست و شاید در آیاتی نظیر آیه فوق نیز این عنایت تصوّر شود. عزیز گاهی به معنی سخت و دشوار آمده مثل ، . ایضاً به معنی گرامی و محترم نحو . هکذا به معنی حکمران و شخص قدرتمند مثل ، . در آیه . گفتهاند: بر سبیل استهزاء و تهکّم است. اعزّة: جمع عزیز است . عزیزان اهل شهر را ذلیلان گردانند.
