اشرف مازندرانی
دانشنامه اسلامی
وی فرزند محمد صالح مازندرانی و از سوی مادر نوه محمد تقی مجلسی اصفهانی است . او در خاندانی اهل دانش و تقوا ولادت یافت . پدر اشرف که خود فقیه و محققی بلند پایه و شارح چندین کتاب چون اصول کافی ، لمعه و زبدة الاصول بود، به سفارش پدر خود احمد در جوانی از مازندران ، رهسپار اصفهان شد و به حلقه درس محمد تقی مجلسی راه یافت و سرانجام نیز داماد وی شد. از این رو، محمد سعید در اصفهان ولادت و نشو و نما یافت .
اساتید
وی افزون بر دانش اندوزی از محضر پدر و دایی خویش ، محمد باقر مجلسی ، به درک محضر میرزا قاضی ، شیخ الاسلام اصفهان و آقا حسین خوانساری معروف به محقق خوانساری نیز نایل آمد. اشرف گذشته از علوم دینی به شعر و ادب و هنر نیز گرایش داشت . در شعر شاگرد صائب تبریزی بود، با میرزا طاهر وحی د نیز مصاحبت داشت و خط را از عبدالرشید دیلمی خواهر زاده میرعماد قزوینی فراگرفت . او از نقاشی نیز بهره ای داشت ، اما استاد وی در این هنر شناخته نیست . اشرف در دیوان خود استادانی را که در علوم مختلف داشته ، ستوده ، اما هیچ گونه اشاره ای به استاد خویش در نقاشی نکرده است . دور نیست که این هنر را نزد خود آموخته باشد، اما در دیوان او گاه اشاراتی به چهره پردازی دیده می شود و در جایی نیز خود را در نگارگری چون مانی دانسته است .
ترک دیار
اشرف پس از درگذشت دو تن از عزیزان خویش ، نخست محمد رفیع فرزند خردسالش ، و سپس محمدتقی مجلسی ، نیای خود که تأثیری ژرف بر وی نهاد، سوگ نامه هایی در رثای آنان سرود و به یکباره بر آن شد که ترک دیار کند و از راه خراسان به هندوستان رفت . او خود در ترجیع بندی که هنگام ترک اصفهان سروده ، به اندوه فراوان خویش از این سفر اشاره کرده است . این سفر به احتمال بسیار در ۱۰۷۰ق /۱۶۶۰م روی داده است ، زیرا از سویی ، منابع ورود اشرف را به هند در اوایل جلوس اورنگ زیب (حک ۱۰۶۹- ۱۱۱۸ق ) دانسته اند، از سوی دیگر تاریخ درگذشت محمد تقی مجلسی ، چنانکه اشرف نیز در ماده تاریخی که در «سوگ نامه » داده ، ۱۰۷۰ق بوده است .
راه یابی به دربار هند
...
