گشنسب.[ گ ُ ن َ ] ( اِ ) مرکب از دو کلمه است ، گشن در پهلوی و پارسی که در زبان اوستا ورشنه آمده بمعنی نر و نرینه ( ورشنه یی بمعنی قوچ است ). در پارسی نیز گشن به همین معنی است و در کتابهای فرهنگ مذکور است و نیز در لهجه های محلی ایران این واژه هنوز مستعمل است . گشنسب اغلب به اسقاط نون استعمال شده و بدیهی است که تلفظ صحیح آن به ضم گاف است نه کسر آن بنابر آنچه گفته شد معنی تحت اللفظ آذرگشسب ( آتش اسب نر ) میباشد و بنابراین توجیه لغوی فرهنگها در اینکه «معنی ترکیبی آن آتش جهنده باشد چه آذر بمعنی آتش و گشسب بمعنی جهنده و خیره کننده آمده است و این معنی مناسبت تمام به برق دارد» ... درست نیست.( مزدیسنا تألیف محمد معین ص 197، 198، 201، 215 ). گشنسب. [ گ ُ ن َ ] ( اِ ) گشنسب و گشسب در جزو نام بسیاری از ایرانیان باستان آمده از آنجمله در افسانه های ملی «بانوگشسب » نام دختر رستم پور زال بشمار رفته ، آئین گشسب نام یکی از بزرگان ایرانی دربار هرمز و بقول طبری آذین گشسب سردار هرمز بود که به جنگ بهرام چوبینه رفت . مزداگشسب نام سردار دیگر هرمز بود . گوگشنسب از مفسرین اوستا در زمان ساسانیان بوده است . رجوع به مزدیسنا تألیف محمد معین ص 199، 201، 215 و مجمل التواریخ و القصص ص 386 و آذرگشسب و بانوگشسب و گوگشنسب شود.
فرهنگ فارسی
جزو نام بسیاری از ایرانیان باستان آمده مانند : آیین گشنسب ( یکی از بزرگان ایرانی دربار هرمز و بقول طبری آذین گشنسب سردار هرمز بود که بجنگ بهرام چو بینه رفت ) گو گشنسب ( مفسر اوستا در زمان ساسانیان ). بمعنی نر و نرینه
دانشنامه عمومی
گُشنسپ که با نام ها گشتاسپ، ویشتاسپ، گشنسب، گشنسپداد گرشاه، جُشنسف و ماجشنس در منابع مختلف نامیده شده، گشنسب شاهان پادشاه طبرستان، پَذَشْخوارْگَرْ، گیلان، دیلمان، رویان و دماوند در اواخر دوران اشکانیان بود. نامهٔ تنسر به او که به واسطهٔ کتاب تاریخ طبرستان اثر ابن اسفندیار، باقی مانده، یکی از مهم ترین مکتوبات ادبیات پارسی میانه است. اردشیر برزگر در کتاب خود آغاز پادشاهی خاندان او را پس از مرگ اسکندر مقدونی در قرن سوم پیش از میلاد می داند ولی مشخص نیست که آیا او از نسل فرادات، حاکم طبرستان در زمان هخامنشیان و اسکندر، است یا خیر. تنسر، موبد زرتشتی، در نامه نگاری با گشنسپ، او را قانع به پذیرفتن حاکمیت اردشیر بابکان کرد و گشنسپ پس از آن تحت لوای ساسانیان درآمد. پس از این تا قرن ششم میلادی که آغاز حکومت قباد یکم، پدر کیوس و انوشیروان، است، خبری نداریم. تنها اشاره به طبرستان در این بازه ی زمانی مربوط به نبرد ادسا است که در آن «گرشاه» چند هزار سپاهی سواره و پیاده و پیشکش هایی به سرداری بلینوس برای شاهپور یکم فرستاد تا مقابل والرین رومی به او مدد کنند.
