دوختن. [ ت َ ] ( مص ) ( مصدر دیگر یا حاصل مصدر آن دوزش و دوزندگی و مصدرمرخم آن دوخت است ). دوزیدن. پیوند دادن و متصل کردن پارچه های جامه و جز آن با سوزن و نخ بهم. ( ناظم الاطباء ) ( از برهان ). خیاطة. ( دهار ) ( تاج المصادر بیهقی ). حوص. حیاصة. ( تاج المصادر بیهقی ) خصف. ( ترجمان القرآن ). دو کناره دو قطعه پارچه را بر هم نهادن و پیوند دادن. مقابل بریدن و دریدن و قیچی کردن. ( یادداشت مؤلف ): حتی. احتاء. خیاطت. خیاطی. لهط. قطر. لجم.خیاطة. خیط؛ دوختن جامه را. سرب ؛ دوختن درز. طب. تطبیب ؛ دوختن درز مشک را به دوال. ( منتهی الارب ). کتب ؛ مشک دوختن. ( تاج المصادربیهقی ). خرز؛ دوختن درز موزه و جز آن را. ( منتهی الارب ) ( دهار ). سراد. تسرید، درزدوختن ادیم را. سلة؛ دوختن یک درز به دوال. فرطمة؛ دوختن بینی موزه را و در پی کردن. اکتتاب. کتب ؛ دوختن درز مشک را به دو دوال. ( منتهی الارب ) : وزآن پس بدوزد کجا کرد چاک ز دل دور کن ترس و اندوه و باک.فردوسی.چو شد بافته شستن و دوختن گرفتند ازو یکسر آموختن.فردوسی.نیاید به کار من این ساز جنگ به سوزن ندوزند چرم پلنگ.فردوسی.گاهی بکشد شعله و گاهی بفروزد گاهی بدرد پیرهن و گاه بدوزد.منوچهری.قبای معلم سبزگار روزگار دوخت.( سندبادنامه ص 2 ).مثلی معروف است که گرگ را دوختن باید آموخت که او خود دریدن نیکو داند. ( تاریخ جهانگشای جوینی ). - امثال : آنکه داند دوخت او داند درید.( امثال و حکم دهخدا ).- بردوختن ( یا بهم بردوختن ) ؛ پیوند دادن. بهم متصل کردن. روی یا کنار هم قرار دادن و دوختن : تا پس از مدتی... بدیدم که پاره پاره برمی دوخت و لقمه لقمه همی اندوخت. ( گلستان سعدی چ مصفا ص 110 ). گر بماندیم زنده بردوزیم جامه ای کز فراق چاک شده ست.سعدی. || درز شکافته را گرفتن و قطعه درست و سالم روی قسمت دریده نهادن و گرداگرد آن را دوختن : بر امانت خیانتی بردوخت وآن امینی به خائنی بفروخت.نظامی.- || چسباندن زره و درع را با تیر و نیزه بر بدن دشمن. ( یادداشت مؤلف ) : به زخم سنان آتش افروختی به یک نیزه ده درع بردوختی.فردوسی.
فرهنگ معین
(تَ ) [ په . ] ۱ - دو تکه پارچه را به وسیلة سوزن و نخ به هم پیوستن . ۳ - با تیر یا نیزه درع و زره را به بدن دشمن پیوستن .
فرهنگ عمید
= دوشیدن ۱. دو تکه پارچه را با نخ و سوزن به هم وصل کردن. ۲. بخیه زدن. ۳. با تیر یا نیزه دو چیز را به هم چسباندن.
فرهنگ فارسی
دوزیدن، بخیه کردن، بهم چسباندن، عمل دوختن، دوشیدن ( مصدر ) توختن ادا کردن قرض .
ویکی واژه
cucire دو تکه پارچه را به وسیلة سوزن و نخ به هم پیوستن. با تیر یا نیزه درع و زره را به بدن دشمن پیوستن.
