لغت نامه دهخدا
- قلم خودکار ؛ قلمی که احتیاج بدوات ندارد و با ماده ای که از ابتداء داخل آن است نوشتن انجام می دهد.
- ماشین خودکار ؛ ماشینی که احتیاج به مراقبت کارگر ندارد و خود کار خود را انجام می دهد.
خود کار
- قلم خودکار ؛ قلمی که احتیاج بدوات ندارد و با ماده ای که از ابتداء داخل آن است نوشتن انجام می دهد.
- ماشین خودکار ؛ ماشینی که احتیاج به مراقبت کارگر ندارد و خود کار خود را انجام می دهد.
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
۲. [مجاز] کسی که بدون دستور دیگران کارهای مربوط به خود را خوب انجام می دهد.
۳. (اسم ) نوعی قلم استوانه ای شکل حاوی جوهر غلیظ.
فرهنگ فارسی
فرهنگستان زبان و ادب
دانشنامه عمومی
خودکار (نوشت افزار). قلم خودکار نوک ساچمه ای یا به زبان عام، خودکار، گونه ای ابزار نوشتاری نوین یا گونه ای قلم است. خودکار دارای یک لولهٔ داخلی است همراه با رزانه ( جوهر ) چسبناکی که با چرخش ساچمه یا گوی کوچک فلزی ( با ۰٫۷ تا ۱٫۶ میلی متر قطر ) از جنس برنج، فولاد یا تنگستن کربید در نوک آن، در زمان استفاده پخش می شود.
«خودکار نوک ساچمه ای» را لاسلو بیرو، مخترع و روزنامه نگار اهل مجارستان، در سال ۱۹۳۱ میلادی اختراع کرد. او از برادرش که شیمی دان بود یاری گرفت و با تغییراتی کم در مرکب رزانه ( جوهر ) ، کمی از غلظت آن کم کرد و چیزی همانند جوهر خودکار امروزی را ابداع نمود ولی با این حال هنوز هم این جوهر غلظت بالایی برای روان شدن در خودنویس داشت و لذا خودنویس را کنار گذاشت و به فکر قلم جدیدی افتاد که بتواند این جوهر غلیظ را - که سریع هم خشک می شود - به سطح کاغذ برساند؛ بنابراین، با کمک برادر خود توانست یک ساختار جدید که ما امروز در فارسی به نام «خودکار» و در انگلیسی به نام ball point pen ( قلم نوک ساچمه ای ) می شناسیم، اختراع کند. ساختار خودکار بسیار ظریف اما در عین حال بسیار ساده است. خودکار از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. ساچمه در نوک و محل برخورد با کاغذ، بدنهٔ نگه دارندهٔ ساچمه، و نهایتاً مخزن جوهر غلیظ خودکار.
خودکار نامناسب باعث درد مچ دست و انگشتان می شود. از ویژگی های یک خودکار خوب برای نوشتن های درازمدت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• خودکارهای با سطح مقطع سه گوش از خودکارهای با سطح مقطع دایره ای بهترند.
• خودکارهایی که دارای پوشش لاستیکی نرم هستند، باعث ناراحتی انگشتان نمی شوند.
• افرادی که به هنگام نوشتن خودکار را زیاد فشار می دهند، معمولاً در انگشت اشاره خود احساس درد می کنند. در این صورت باید از خودکارها با پوشش لاستیکی ارتجاعی استفاده کنند.
• خودکار خوب به گونه ای است که اندازه مناسب دارد و به راحتی در دست قرار می گیرد.
اولین بار اختراع خودکار در سال ۱۸۸۸ میلادی بنام John J. Loud ثبت شد. او دباغ چرم بود و سعی داشت قلمی بسازد که بتواند روی چرم های دباغی شده خود چیزی بنویسد. کاری که خودنویس های آن زمان قادر به انجام آن نبودند.
لازلو بیرو مخترع مجارستانی، در سال ۱۹۳۱ میلادی خودکار نوک ساچمه ای را اختراع کرد.
