جوع

لغت نامه دهخدا

جوع. [ ج َ ] ( ع مص ) گرسنه گردانیدن. مَجاعة. || تشنه گردیدن و مشتاق شدن : جاع الیه ؛ تشنه گردید و مشتاق شد. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ).
جوع. [ ج ُوْ وَ ] ( ع ص ) ج ِ جائع. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ). رجوع به جائع شود.
جوع. ( ع مص ) گرسنه شدن. ( ترجمان علامه جرجانی ترتیب عادل ) ( تاج المصادر بیهقی ). || ( اِمص ) گرسنگی. ( منتهی الارب ) ( اقرب الموارد ).
- جوع البَقَر ؛ نوعی از جوع. رجوع به این ماده در ردیف خود شود.
- جوع الکلب ؛ نوعی از جوع. رجوع بدین کلمه شود.
- جوع المغشی ؛ نوعی از جوع. رجوع بهمین کلمه شود.
- امثال :
مرده از جوع به که زنده بقرض .؟

فرهنگ معین

[ ع . ] (اِ. ) گرسنگی .

فرهنگ عمید

گرسنگی.

فرهنگ فارسی

گرسنگی
( اسم ) گرسنگی . یا جوع بقر ( گاو ) .
جمع جائع

دانشنامه آزاد فارسی

نوعی اختلال در خوردن. در این حالت، فرد مقادیر فراوانی غذا را در مدت کوتاهی می خورد (حرص زدن۱)، ولی به دنبال آن دچار افسردگی می شود و خود را سرزنش می کند. این اصطلاح غالباً به معنای پرخوری عصبی۲ است. در این اختلال هیجانی، فرد پس از غذاخوردن خود را وادار به استفراغ می کند و با خوردن قرص های مسهل دچار اسهال می شود. این حالت ممکن است مرحلۀ مزمن بی اشتهایی عصبی۳ باشد.
bingebulimia nervosaanorexia nervosa

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] جوع ، اصطلاحی در عرفان و اخلاق عرفانی ، به معنای گرسنگی اختیاری . است.
جوع در لغت در حالت مصدری به معنای گرسنه شدن و در حالت اسم مصدری به معنای گرسنگی است . و تَجوَّعَ یعنی خود را به عمد گرسنه نگاه داشت . گفته اند که جوع نخستین مرتبه از مراتب شش گانه نیاز انسان به غذاست .
واژه جوع در قرآن
واژه جوع چند بار در قرآن کریم آمده که یکی دو مورد آن معنای درخور توجه دارد. در آیه ۷ سوره غاشیه و ۱۱۲سوره نحل ، جوع به مثابه تنبیه و عذاب ناسپاسان است که در دنیا یا آخرت بدان دچار می شوند. و در آیه ۱۵۵ سوره بقره ، جوع ، در کنار خوف و نقص در اموال و انفس ، به منزله نوعی امتحان و ابتلا است. فضل بن حسن طبرسی ، ذیل این آیه ، حقیقت جوع را شهوت غالب برای طعام دانسته و گفته است که علت جوع ، در بافت این آیه ، اشتغال اصحاب پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم به جهاد در راه خدا و بازماندن ایشان از امر معاش بوده است . همچنین گفته اند که مقصود از جوع در این آیه ، قحطی یا روزه ماه رمضان است . ابن عباس نیز، بر اساس فحوای آیه ، میان جوع و صبر رابطه برقرار کرده است . با در نظر گرفتن این نکات می توان گفت که جوع در این آیه ، نزدیک ترین معنا را به جوع مصطلح نزد عرفا دارد.
جوع در روایات شیعه وسنی
در احادیث شیعه و سنّی ، جوع در اغلب موارد معنای مثبت یا ممدوحی ندارد و تلویحاً به صبر بر گرسنگی توصیه شده است ، زیرا هرکس در دنیا گرسنه تر باشد در قیامت سیر تر خواهد بود و بالعکس . گرچه در اینجا سخن از گرسنگی عمدی و اختیاری نیست بلکه حالت انفعالی محرومیت از غذا مورد نظر است ، اما در روایتی آمده است که حضرت عیسی علیه السلام فرمود گرسنگی نان خورش من است و این سخن به معنای مورد نظر صوفیان از جوع نزدیک است . امام علی علیه السلام نیز در خطبه یکصد وشصتم نهج البلاغه ، هنگامی که از زهد انبیا سخن می گوید، به حضرت موسی و داوود و عیسی و پیامبر اکرم علیهم السلام و گرسنگی ایشان اشاره می کند. سخن امام در این خطبه به گونه ای است که متضمن هر دو معنای اختیاری و غیراختیاری از گرسنگی است .
جوع از نظر صوفیان
...
[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دانشنامه جهان اسلام است
جوع ، اصطلاحی در عرفان و اخلاق عرفانی به معنای گرسنگی اختیاری . جوع در لغت در حالت مصدری به معنای گرسنه شدن و در حالت اسم مصدری به معنای گرسنگی است (بیهقی ، ج 1، ص 82؛ نفیسی ؛ فرهنگ بزرگ سخن ، ذیل واژه ) و تَجوَّعَ یعنی خود را به عمد گرسنه نگاه داشت . (جوهری ؛ فیروزآبادی ، ذیل واژه ) گفته اند که جوع نخستین مرتبه از مراتب شش گانه نیاز انسان به غذاست . (برای اطلاع از این مراتب رجوع کنید به ثعالبی ، ص 166)
جوع در نظر صوفیان ، کم خوردن است به گونه ای که منجر به احساس گرسنگی یا دست کم نداشتن احساس سیری شود. (رجوع کنید به ابوطالب مکّی ، ج 2، ص 320؛ غزالی ، ج 3، ص 223؛ ابن عربی ، الفتوحات المکیه، سفر 4، ص 259؛ نسفی ، ص 104) آنان این کم خوردن را جزو شرایط سلوک دانسته و برای آن نتایج معنوی قائل شده اند. (رجوع کنید به ادامه مقاله )
واژه جوع چند بار در قرآن کریم آمده که یکی دو مورد آن معنای در خور توجه دارد. در آیه 7 سوره غاشیه و 112 سوره نحل ، جوع به مثابه تنبیه و عذاب ناسپاسان است که در دنیا یا آخرت بدان دچار می شوند. در آیه 155 سوره بقره ، جوع در کنار خوف و نقص در اموال و انفس ، به منزله نوعی امتحان و ابتلا است . فضل بن حسن طبرسی (ج 1، ص 435)، ذیل این آیه حقیقت جوع را شهوت غالب برای طعام دانسته و گفته است که علت جوع در بافت این آیه ، اشتغال اصحاب پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلم به جهاد در راه خدا و بازماندن ایشان از امر معاش بوده است .
همچنین گفته اند که مقصود از جوع در این آیه ، قحطی (محلّی و سیوطی ، ج 1، ص 22) یا روزه ماه رمضان (زمخشری ، ج 1، ص 207؛ فخررازی ، ج 4، ص 170، به نقل از شافعی ) است . ابن عباس نیز (رجوع کنید به علی بن ابی طلحه ، ص 90) بر اساس فحوای آیه ، میان جوع و صبر رابطه برقرار کرده است . با در نظر گرفتن این نکات می توان گفت که جوع در این آیه ، نزدیک ترین معنا را به جوع مصطلح نزد عرفا دارد.
در احادیث شیعه و سنّی ، جوع در اغلب موارد معنای مثبت یا ممدوحی ندارد و تلویحاً به صبر بر گرسنگی توصیه شده است زیرا هر کس در دنیا گرسنه تر باشد در قیامت سیرتر خواهد بود و بالعکس . (ابن ماجه ، ج 2، ص 1111؛ حسن بن فضل طبرسی ، ص 149) گرچه در اینجا سخن از گرسنگی عمدی و اختیاری نیست بلکه حالت انفعالی محرومیت از غذا مورد نظر است ، اما در روایتی آمده است که حضرت عیسی علیه السلام فرمود: گرسنگی نانخورش من است (حسن بن فضل طبرسی ، ص 448) و این سخن به معنای مورد نظر صوفیان از جوع نزدیک است . (رجوع کنید به ادامه مقاله )
امام علی علیه السلام نیز در خطبه یکصد و شصتم نهج البلاغه ، هنگامی که از زهد انبیا سخن می گوید، به حضرت موسی و حضرت داوود و حضرت عیسی و پیامبر اکرم علیهم السلام و گرسنگی ایشان اشاره می کند. سخن امام در این خطبه به گونه ای است که متضمن هر دو معنای اختیاری و غیراختیاری از گرسنگی است .
[ویکی الکتاب] معنی جُوعِ: گرسنگی
معنی لَا یُغْنِی: نه بی نیاز می شود - بی نیاز نمی شود (عبارت "لَا یُغْنِی مِن جُوعٍ "یعنی آن غذا حتی از این جهت که مانع گرسنگی اش شود نیز به دردش نمی خورد)
تکرار در قرآن: ۵(بار)
گرسنگی. نه چاق می‏کند و نه از گرسنگی بی نیاز می‏نماید این کلمه چهار بار در کلام اللّه مجید آمده است و یکبار فعل آن .

ویکی واژه

گرسنگی.