لغت نامه دهخدا
جهرم. [ ج َ رُ ] ( اِخ ) یکی از شهرستانهای هشتگانه استان هفتم کشور ( فارس ) است و محدود است بحدود زیر: از شمال بشهرستانهای فسا و شیراز، از خاور به بخش داراب ، از شهرستان فسا و شهرستان لار، از باختر به شهرستان فیروزآباد، از جنوب بشهرستان لار. هوای این شهرستان بطور کلی گرم ولی درجه گرمای هوا به مقتضای عرض جغرافیایی و موقع نقاط، متغیر است. آب آن از رودخانه های قره آغاج و سیمکان و چشمه سارها و قنوات متعدد تأمین میگردد. در این شهرستان چند رشته ارتفاعات مهم وجود دارد ازجمله ارتفاعات البرز که بلندترین نقطه آن در جنوب شهر به 2100 متر بالغ میگردد،دیگر ارتفاعات سفیدار ( سفیدمار ) که بخش خفر را از سیمکان جدا میسازد. این کوهستان مستور از جنگلهای بنه و بادام کوهی و سایر درختان جنگلی است. عده ای از طوایف کوهکی در دامنه های آن بدام پروری مشغول میباشند. بلندترین قله کوه سفیدار بالغ بر 3170 متر میشود. ودیگر کوه گورم که بلندترین نقطه آن 2392 متر و اغلب نقاط آن مستور از جنگل است. و دیگر کوه میمند و سیمکان که بلندترین نقطه آن 2627 متر و اغلب نقاط آن جنگلی است. و دیگر کوه گریا سفیدکوه. شهرستان جهرم از چهار بخش خفر، سیمکان ، کردیان و کوهک تشکیل شده و مجموع قراء و قصبات آن 119 و مجموع نفوس آن در حدود 59200 تن است. محصولات عمده این شهرستان عبارتند از خرما، لیمو، تنباکو، مرکبات ، بادام ، پنبه ، برنج و غلات. محصولات حیوانی آن عبارتند از روغن ، پشم و پوست. محصولات معدنی آن عبارتند از سنگ ساختمان در کوه البرزو معدن نمک و گل سرشور. صنایع دستی معمول اهالی قالی ، جاجیم و گلیم بافی است. راههای آن از اینقرار است : 1 - شوسه شیراز - خفر - جهرم. 2 - شوسه جهرم - لار. 3 - شوسه جهرم - قطب آباد - فسا. 4 - راه فرعی جهرم - هکان و جهرم - یرگ. 5 - راه فرعی قطب آباد - کوشک و مه کرد - فسا. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7 ).
جهرم. [ ج َ رُ ] ( اِخ ) شهر جهرم مرکز شهرستان جهرم و بخش کوهک ، نام قدیمی آن گهرم ( زمین گرم ) و جهرم معرب آنست. این شهر از شهرهای بسیار قدیم ایران بوده ، فردوسی در شاهنامه از آن در عصر ساسانیان نام برده و مستوفی در نزهةالقلوب بانی آنرا بهمن بن اسفندیار میداند. فاصله این شهر تا شیراز 200 و تا لار 166 و تا فسا70 کیلومتر و در مسیر شوسه شیراز - بندر لنگه - بندر عباس واقع است. آب مشروب شهر عموماً از چاه است. شهرداری آن مشتمل بر ده کوی است. جمعیت آن مطابق آخرین آمار بالغ بر 25820 تن میشود. شغل مردم این شهر تجارت و کسب و زراعت و مخصوصاً تربیت نخل است. کلیه ادارات دولتی وپادگان نظامی و شعبه بانک ملی در شهر وجود دارد و بعلاوه دارای دبیرستان و دبستانهای دخترانه و پسرانه و کارخانه پنبه پاک کنی و کارخانه برق و یخ مصنوعی است. شهر جهرم از لحاظ اقتصادی اهمیت مخصوص داشته و از مهمترین شهرهای فارس در صدور خرما، لیمو، آب لیمو،تنباکو، برنج ، پنبه و پوست و پشم و روغن میباشد. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7 ). شهری است بپارس از شهرهای قدیم که پیش از اردشیر بابکان معمور بوده است. در این شهر نوعی حصیر بافند که ممتاز است و آنرا بعربی جهرمیه گویند. جهرم و پسا و داراب جرد پیش از شیرازمعمور بوده اند. در سال بیستم هجری سپاه اسلام این بلاد را متصرف شدند. ( انجمن آرای ناصری ) ( آنندراج ). جهرم از بلوکات ولایات خمسه فارس بطول 27 و عرض 18 کیلومتر، حد شمالی خفر و فسا و حد شرقی دارابگرد و حد غربی قیروکارزین. آب و هوا معتدل و گرمسیری ، خرمای آن مشهور است ، جمعیت آن در حدود 35000 تن. مرکز جهرم 6000 تن. عده قری 32 قریه. ( فارسنامه ابن البلخی ).
