دولت‌شهر
دانشنامه آزاد فارسی
واحدی حکومتی که قلمرو آن یک شهر است. اگرچه شهرهای مستقل همواره در تاریخ وجود داشته اند، اما اصطلاح دولت شهر بیش از همه دربارۀ پولیس۱ ها یا شهرهای خودمختار یونان باستان به کار رفته است. شمار دولت شهرهای یونان، که مهم ترین آن ها آتن و اسپارت بودند، در آغاز به چندصد شهر می رسید. حاکمیت این شهرها روستاهای اطرافشان را نیز دربر می گرفت و زندگی سیاسی و اجتماعی هر دو را شامل می شد. هرچند حکومت دولت شهر آتن را در دورۀ شکوفایی اش غالباً مردم سالاری دانسته اند، اما انواع بسیار متفاوتی از حکومت، مانند پادشاهی مطلقه، دیکتاتوری نظامی و اشراف سالاری، بر دولت شهرها حاکمیت داشته اند. حتی در دولت شهرهایی که حکومت مردم سالار هم داشته اند، مشارکت در حکومت فقط به شهروندان، یعنی طبقه ای که شامل بردگان، زنان و دیگران نمی شد، محدود بود. شهرهای ایتالیا در دورۀ رنسانس۲ نیز نمونۀ دیگری از شهرهای خودمختار بودند. فلورانس، جنووا، میلان، و ونیز همگی در دوره های مختلف ازجملۀ جوامع آزاد ایتالیا بودند.Renaissance
